درمان تومورهای مغزی

درمان تومورهای مغزی

• مغز، ارگانی است که از سلول های عصبی و بافت هایی مانند سلول های گلیال و مننژ تشکیل شده است. این سلول ها مسئول کنترل فعالیت هایی مانند تنفس، فعالیت ماهیچه ها هنگام راه رفتن، حس بینایی، قدرت حافظه و اندیشیدین هستند.
• تومورهای ابتدایی و اولیه می توانند خوش خیم و یا بدخیم باشند. در صورتی که در ناحیه ای از بدن، تومور سرطانی تشکیل شود، امکان پخش سلول های سرطانی که در مغز رشد می کنند، وجود دارد.
• امکان ابتلا به تومور مغزی در هر سنی وجود دارد.
• عواملی از قبیل تماس با مواد رادیواکتیو و یا سابقه خانوادگی، احتمال بروز تومورهای مغزی را افزایش می دهند.
• علائم و نشانه های تومور مغزی با توجه به مواردی از قبیل اندازه، نوع و محل تشکیل تومور ظاهر می شوند. سردرد، احساس بی حسی و گزگز شدن نواحی مانند بازوها، مشکلات حافظه، تغییرات خلق و خو و برهم خوردن تعادل هنگام راه رفتن از جمله علائم وجود تومور مغزی می باشند.

تومور مغزی چیست؟

رشد غیر طبیعی سلول ها داخل مغز و یا جمجمه را تومور مغزی می گویند. برخی از این تومورها خوش خیم و برخی دیگر بدخیم هستند. ممکن است این تومورها داخل بافت مغز رشد کنند و یا به سایر قسمت های بدن نیز پخش شوند و متاستاز دهند.

هدف از درمان تومور مغزی که تسکین علائم می باشد، با توجه به نوع، اندازه و محل تشکیل تومور در نظر گرفته می شود.

انواع و درجه بندی تومور مغزی

تومورهای مغزی بر اساس سرعت رشد و میزان احتمال بازگشت مجدد، درجه بندی می شوند: تومورهای خوش خیم و بدخیم.

• تومورهای خوش خیم
• تومورهای بد خیم (سرطانی)

تومورهای درجه سه و چهار، بدخیم و سرطانی در نظر گرفته می شوند. این تومورها می توانند در مغز رشد کنند و یا به سایر قسمت ها متاستاز دهند. احتمال بازگشت این تومورها بعد از درمان بیشتر می باشد.

علت اصلی بروز تومور مغزی به طور قطع مشخص نیست. اما افرادی که:

• مبتلا به سرطان هستند (در هر ناحیه از بدن)
• در تماس بیش از حد با آلاینده ها و مواد شیمیایی هستند
• مبتلا به بیماری های ارثی مانند نوروفیبروماتوز هستند

بیشتر در معرض ابتلا به تومور مغزی قرار دارند.

علائم و نشانه های تومورهای مغزی

تومورها می توانند با تاثیر بر روی بافت مغز، باعث تخریب بافت های طبیعی و افزایش فشار در مغز شوند. همان طور که قبلا اشاره شد، شدت علائم به عواملی از قبیل اندازه، نوع و محل تشکیل تومور بستگی دارد. اما علائم کلی تومورهای مغزی عبارت است از:

• سردردی که صبح ها و بعد از بیدار شدن از خواب، بیشتر احساس می شود
• تشنج
• احساس سرگیجه و نداشتن تعادل هنگام راه رفتن
• مشکلات گفتاری (مشکل در پیدا کردن کلمات درست)
• مشکلات بینایی، حرکات غیر طبیعی چشم ها
• احساس ضعف در یک سمت بدن

تشخیص تومورهای مغزی

در صورتی که علائمی از تومور مغزی مشاهده شود، پزشک به معاینه فیزیکی و سوابق پزشکی بیمار می پردازد. جهت تشخیص دقیق و قطعی، تست های زیر از سوی پزشک تجویز خواهد شد:

• معاینات نورولوژیک، که شامل تست های شنوایی، بینایی، هوشیاری و رفلاکس می باشد. چشم ها نیز به طور دقیق معاینه می شوند تا تورم ناشی از فشار وارده از تومور بر روی اعصاب متصل کننده چشم و مغز مشخص شود.
• MRI. این تست که با استفاده از مگنت و امواج با طول بالا انجام می شود، جزئیات دقیقی از مغز و بافت نرم مغز در اختیار بیمار قرار می دهد.
• سی تی اسکن. این تست با استفاده از اشعه ایکس انجام می شود و اطلاعاتی در خصوص ساختارهای آناتومیک را در اختیار پزشک قرار می دهد.

در صورتی که تومور به خوبی در اسکن تشخیص داده نشود، بیوپسی می تواند به تشخیص نوع تومور کمک کند. به این صورت که بخش کوچکی از سلول تومور جهت بررسی های بیشتر در زیر میکروسکوپ برداشته می شود.

درمان تومورهای مغزی

برای افراد مبتلا به تومورهای مغزی، گزینه های درمانی متعددی وجود دارد. جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی از جمله این روش ها هستند. در برخی بیماران، ترکیبی از درمان های گفته شده نیاز می باشد.

پیش از شروع درمان، مواردی مانند گزینه های درمان، نتایج مورد انتظار و هم چنین عوارض احتمالی برای بیمار شرح داده خواهد شد. از آن جایی که درمان سرطان به سلول ها و بافت های سالم آسیب می زند، احتمال بروز عوارض به نسبت شایع می باشد.

نوع درمان با توجه به موارد زیر تعیین می شود:

• نوع تومور
• محل تشکیل تومور در مغز
• میزان بزرگ بودن و پخش شدن تومور
• غیر طبیعی بودن سلول ها
• سلامت جسمانی و وزن بیمار

جراحی

جراحی، اولین گزینه درمان تومورهای مغزی می باشد. در این شیوه، جمجمه باز می شود (که این روش اصطلاحا کرانیوتومی نام دارد) و تومور برداشته خواهد شد. در صورتی که تومور در نزدیکی نواحی حساس مغز تشکیل شده باشد، تنها خود تومور برداشته می شود. اما برداشت بخشی از تومور نیز به تسکین علائم کمک می کند.

اما گاهی امکان جراحی و برداشتن تومور وجود ندارد و در صورتی که جراحی انجام شود، احتمال آسیب بافت مغز نیز بیشتر می شود. در چنین شرایطی، رادیوتراپی و یا سایر درمان ها در نظر گرفته خواهد شد.

رادیوتراپی

در درمان رادیوتراپی، از امواج با طول موج بالا و کنترل شده استفاده می شود. اشعه با رساندن آسیب به DNA داخل سلول ها مانع از تقسیم و رشد سلول ها می شود. نتایج این شیوه درمانی به مرور زمان مشخص می شود. به مرور زمان، سلول های غیر عادی می میرند و تومور کوچک خواهد شد.

شیمی درمانی

داروهای شیمی درمانی، تقسیم سلولی را مختل می کند. در این شیوه درمانی نیز تومور به مرور زمان کوچک خواهد شد. در این درمان، امکان دارد سلول های سالم آسیب ببینند، اما سلول ها قادر به ترمیم خودشان هستند.

داروهای شیمی درمانی به صورت خوراکی و در فرم قرص و یا به صورت تزریق وریدی در دسترس هستند.

توصیه می شود در صورت مشاهده علائمی از تومور مغزی سریعا به پزشک مراجعه شود. پزشک با بررسی تمام جوانب، بهترین گزینه درمان را در نظر خواهد گرفت.