شیمی درمانی، از جمله روش های درمان سرطان است که سلول های سرطانی با استفاده از دارو نابود می شوند.
شیمی درمانی چگونه عمل می کند؟
شیمی درمانی، سلول هایی که روند رشد و تقسیم سریعی دارند را مورد هدف قرار می دهد، مانند سلول های سرطانی. برخلاف رادیوتراپی و جراحی که نواحی خاصی از بدن را هدف قرار می دهند، شیمی درمانی می تواند بر روی تمام قسمت های بدن عمل کند.
اما شیمی درمانی می تواند بر روی برخی سلول های سالمی که رشد سریعی دارند نیز تاثیر بگذارد، مانند سلول های پوست، مو، روده و مغز استخوان. که این مورد می تواند دلیل بروز عوارض جانبی درمان نیز باشد
شیمی درمانی چگونه سرطان را درمان می کند؟
به نوع سرطان و میزان پیشرفت آن بستگی دارد.
در برخی موارد، درمان می تواند منجر به تخریب سلول های سرطانی در نقطه ای شود که پزشک سرطان را در آن ناحیه تشخیص نداده است. بهترین نتیجه این است که سلول های سرطانی هرگز باز نگردند که البته چنین موردی معمولا اتفاق نخواهد افتاد.
در برخی موارد، تنها امکان کنترل سرطان از پخش شدن به سایر قسمت های بدن و یا کند ساختن روند رشد تومورهای سرطانی وجود دارد.
در برخی موارد، شیمی درمانی نمی تواند پخش شدن سرطان را درمان و یا کنترل کند و از این روش برای کوچک کردن تومورهایی که منجر به بروز درد و یا فشار شده اند، استفاده می شود. این تومورها اغلب باز خواهند گشت
شیمی درمانی چگونه اعمال می شود؟
گاها، شیمی درمانی به تنهایی سرطان را درمان می کند اما؛ عمدتا در ترکیب با روش های زیر مورد استفاده قرار می گیرد:
- جراحی
پزشک تومورها و یا بافت های سرطانی و یا ارگان های آلوده به سلول های سرطانی را بر می دارد.
- رادیوتراپی
پزشک از ذرات رادیواکتیو برای نابودی سلول های سرطانی استفاده می کند. این ذرات از طریق دستگاه مخصوصی و از خارج، به نواحی از بدن تابیده می شوند و یا این که مواد رادیواکتیو در داخل و یا نزدیک بدن قرار می گیرند.
- درمان بیولوژیک
مواد زنده در فرم باکتری، واکسن و یا آنتی بادی با دقت برای نابودی سلول های سرطانی مورد استفاده قرار می گیرند.
موارد استفاده از شیمی درمانی
- کوچک کردن تومور قبل از جراحی و یا رادیوتراپی، که شیمی درمانی نئوادجوانت نام دارد.
- تخریب هر گونه سلول سرطانی باقی مانده بعد از جراحی و یا رادیوتراپی، که شیمی درمانی ادجوانت نام دارد.
- اثربخشی بیشتر دیگر روش های درمانی.
- تخریب سلول های سرطانی که برگشته اند و یا به سایر قسمت های بدن پخش شده اند.
مدت زمان شیمی درمانی
بستگی به موارد زیر دارد:
- نوع سرطان
- میزان پیشرفت سرطان
- هدف از معالجه: درمان، کنترل رشد و یا تسکین درد
- نوع شیمی درمانی
- واکنش بدن به درمان
ممکن است شیمی درمانی به صورت دوره ای انجام شود، به معنای یک دوره درمان و یک دوره استراحت. به عنوان مثال، یک دوره چهار هفته ای که شامل یک هفته درمان و سه هفته استراحت باشد. دوره استراحت اجازه می دهد تا بدن سلول های سالمی بسازد.
بعد از انجام یک دوره، درمان نباید فراموش شود مگر این که میزان بروز عوارض جانبی شدید باشد. سپس، تیم پزشکی دوره جدیدی را در نظر می گیرند تا درمان ادامه پیدا کند.
دارو شیمی درمانی چگونه وارد بدن می شود؟
- تزریق
داروها با شات، مستقیما به عضله لگن، ران، بازو و یا قسمت چربی بازو، پا و معده، درست زیر پوست تزریق می شوند.
- داخل سرخرگی
داروها از طریق سوزن و یا لوله ای نرم و ظریف به نام کاتتر و به طور مستقیم به سرخرگی که سرطان را تغذیه می کند، تزریق می شوند.
- داخل صفاقی
داروها به حفره صفاقی که حاوی ارگان هایی مانند کبد، روده، معده و تخمدان ها می باشد، تزریق می شود. این تزریق در طول جراحی و یا از طریق لوله ای مخصوص که داخل بدن قرار می گیرد، انجام خواهد شد.
- داخل نخاعی
دارو به مایع مغزی- نخاعی تزریق می شود، این مایع در نواحی اطراف نخاع و مغز یافت می شود.
- داخل وریدی
شیمی درمانی مستقیما به داخل رگ می رود.
- موضعی
داروها در فرم کرم، بر روی پوست زده می شوند.
- دهانی
دارو به صورت قرص و یا مایع باید بلعیده شود.
تزریق داخل وریدی در شیمی درمانی چگونه انجام می شود؟
سوزن: داروها از طریق سوزن به رگ های خونی موجود در دست و یا انتهای بازو فرستاده می شوند. سوزن بعد از پایان درمان برداشته خواهد شد. در صورت احساس درد و یا سوختگی در طول درمان، پزشک را در جریان قرار دهید.
کاتتر: لوله ای ظریف و نرم. یک انتهای کاتتر داخل رگ اصلی که اغلب در ناحیه قفسه سینه می باشد، قرار می گیرد. انتهای دیگر آن، خارج از بدن باقی ماند و برای تزریق شیمی درمانی و یا سایر داروها و یا گرفتن خون مورد استفاده قرار می گیرد. کاتتر معمولا تا پایان دوره درمان، در ناحیه باقی می ماند. علائمی از عفونت اطراف کاتتر باید بررسی گردد.
پورت: دیسک کوچکی که زیر پوست قرار می گیرد. پورت همانند کاتتر است و به رگ اصلی در قفسه سینه متصل می شود. معمولا سوزنی داخل کاتتر برای دریافت داروهای شیمی درمانی و یا گرفتن خون قرار خواهد گرفت.
سوزن در طول درمان که بیش از یک روز طول می کشد، باقی می ماند. در صورت مشاهده علائمی از عفونت در نواحی اطراف، پزشک را در جریان قرار دهید.
پمپ: اغلب به کاتتر و یا پورت متصل می شود و میزان داروی شیمی درمانی و سرعت رسیدن داروها به بدن را کنترل می کند. ممکن است نیاز باشد پمپ را با خود حمل کنید و یا ممکن است پمپ زیر پوست کار گذاشته شود.
باسلام من مبتلا به هوچکین با درگیری گردن و قسمتی از طحال هستم
۹جلسه شیمی درمانی انجام دادم،ایا میشود شیمی درمانی رو قطع کنم و سی تی اسکن رو انجام بدم؟
بعد جلسه ۶سی تی انجام دادم و غده گردن خیلی کوچک شده و طحال از بین رفته
ممنون از پاسخگویی شما