وقتی که سرطان در جایی از بدن شروع شود اما به نواحی دیگری از بدن پخش شود به آن متاستاز می گویند. وقتی که سلول های سرطانی ریه به مغز متاستاز بدهند به معنی آن است که سرطان ریه تومور جدیدی را در مغز تشکیل داده است. تقریبا 20 تا 40 درصد از بالغینی که به سرطان ریه از نوع سلول غیر کوچک مبتلا می شوند در طی بیماری مبتلا به متاستاز خواهند شد.
مکان های شایع متاستاز
مکان های شایع متاستاز عبارتند از:
- غده آدرنال
- مغز و سیستم عصبی
- استخوان ها
- کبد
- و سایر بخش های ریه و سیستم تنفسی
چگونه سرطان ریه با مغز متاستاز می دهد؟
دو نوع مختلف از سرطان ریه وجود دارد سرطان ریه با سلول های کوچک و سرطان ریه با سلول های غیر کوچک.
سرطان ریه با سلول های کوچک 10 تا 15 درصد تمام سرطان های ریه را شامل می شود اما در مقابل سرطان با سلول های غیر کوچک بین 80 تا 85 درصد تمام سرطان های ریه است.
ابتلا به سرطان ریه یا از طریق خون یا از طریق انتشار در غده های لنفاوی به سایر بخش های بدن متاستاز می دهد. اگر چه سرطان ریه نمی تواند به سیستم لنفاوی انتشار پیدا کند و از طریق آن پخش شود اما این روش انتشار کمی زمان بر است.
انتشار سلول های سرطان ریه به غدد لنفاوی باعث ایجاد این اتفاق می شود اما این روند خیلی کند است از طرفی هر چند که نفود سلول های سرطانی به رگ های خونی سخت تر است اما در این صورت انتشار به تمام بدن، بسیار سریع تر اتفاق می افتد.
به طور کلی این حرف به معنای این است که متاستاز از طریق سلول های خونی در کوتاه مدت پیش آگهی بدتری دارد، اما در بلند مدت باعث ایجاد مشکلاتی برای بیمار خواهد شد.
علائم انتشار سرطان ریه به مغز چیست ؟
اگر فردی به سرطان ریه مبتلا شده باشد بسیار مهم است که به این علامت ها که نشان دهنده درگیری مغز هستند بسیار توجه کنند این علائم عبارتند از:
- کاهش تمرکز یا قدرت استنتاج
- سردرهای ناشی از ورم مغز
- ضعف
- تهوع و استفراغ
- اشکال در صحبت کردن
- بی حسی
- تشنج
- مور مور شدن
- احساس سستی و بی حالی
اگر هر کدام از علائم گفته شده در بیمار پیدا شد می بایست حتما به پزشک گزارش دهد.
چگونه می توان از انتشار به مغز آگاه شد !
پزشکان برای آگاهی از انتشار سرطان به مغز از MRI یا سی تی اسکن استفاده می کنند. واضح است که گاهی اوقات پزشک برای این که مطمئن شود سلول سرطانی منشا ریوی دارد از آن نمونه برداری می کند.
طول عمر بیمارنی که سرطان ریه آن ها به مغز متاستاز کرده است چقدر است؟
اگر چه جنس، نژاد، سن می توانند در طول عمر بیمار موثر باشند اما اغلب آن هایی که متاستاز مغز به علت سرطان ریه دارند پیش آگهی بدی دارند.
بدون درمان طول عمر بیماران کمتر از 6 ماه است اما درمان می تواند طول عمر را افزایش دهد. آن هایی که در روند بیماری مدت ها بعد از تشخیص اولیه به سرطان مغز مبتلا می شوند پیش آگهی بهتر از آن هایی دارند که به فاصله کمی از تشخیص مبتلا به سرطان مغز شده اند.
چه درمان هایی برای بیمار قابل انجام است؟
وقتی در مورد درمان تومور متاستاز مغز ناشی از ریه صحبت می کنیم انتخاب روش درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله:
1- نوع تومور اولیه که تشخیص داده شده است.
2- تعداد و اندازه و محل تومور ها 3
3- رفتار ژنتیکی سلول های سرطانی
4- وضعیت کلی سلامت بیمار و سن وی
و در آخر کارهایی که قبلا برای بیمار انجام شده است.
درمان تومور متاستازتک مغز به اساس نوع اولیه سرطان ریه فرق دارد. یادمان باشد زمانی که سرطان ریه به مغز متاستاز کرده است هنوز با سرطان ریه مواجه هستیم و نه سرطان مغز.
شایع ترین درمان های شامل موارد زیر می شود:
جراحی
جراحی می تواند انتخاب اولیه باشد برای درمان متاستاز اما در صورتی که تعداد تومورهای سرطانی زیاد نباشد بیماری اولیه در سایر قسمت های بدن کنترل شده باشد و بیمار وضعیت سلامتی مناسبی داشته باشد.
رادیوتراپی تمام مغز
وقتی گزینه مناسبی است که تومورهای متعدی در مغز وجود داشته باشد همین طور گاهی اوقات بعد از جراحی رادیوتراپی تمام مغز برای بیمار انجام می شود.
استریوتاکتیک رادیوسرجری
در این روش مقدار بسیار بالایی اشعه به نقطه کوچکی از مغز که متاستاز است تابانده می شود. این روش زمانی مناسب است که تعداد تومور سرطانی کم باشد.
ایمنی درمانی و درمان های هدفمند
درمان های جدید تر مانند ایمنوتراپی و درمان های هدفمند که می تواند از سد خون مغزی بگذرند به عنوان درمان های تکمیلی به بیمار پیشنهاد می شود.
چه اتفاقی می افتد که در مراحل پایانی سرطان ریه مغز مبتلا می شود؟
در مراحل پایانی سرطان ریه که مغز مبتلا شده است این اتفاقات برای بیمار رخ می دهد
- درد
- خستگی
- اختلال تنفس
- کاهش سطح هوشیاری
- سردرد
- هزیان گفتن
- فلج اعصاب مغز
در مراحل پایانی متخصصان طب تسکین تلاش می کنند که کیفیت زندگی بیمار را با مداخلات اجتماعی، پزشکی، تکنولوژی و روانپزشکی بهبود ببخشند.
نگاه کلی
سرطان ریه شایع ترین علت مرگ به علت سرطان در زنان و مردان در تمام دنیا است. اگر سرطان ریه به مغز متاستاز دهد پیش آگهی بسیار بد است. اگر شخصی به سرطان ریه مبتلا است لازم است خودش و همراهانش در مورد علائم متاستاز مغز هوشیار باشد و اگر چنین علائمی در بیمار پیدا شد لازم است حتما در مورد علامت ها، روش تشخیص نوع درمان های ممکن با پزشک خود مشورت کند تا درمانی برای افزایش کیفیت زندگی و افزایش طول عمر از پزشک دریافت کند.