امکان تشخیص تومور مغزی با استفاده از تست های تصویربرداری و مشاهده ساختار مغز، به همراه بیوپسی و بررسی دقیق نمونه مشکوک به تومور مغزی زیر میکروسکوپ، وجود دارد.
در کل، قبل از انجام این قبیل تست ها، معاینات فیزیکی انجام می شود تا هر گونه تغییر نورولوژیک ناشی از وجود تومور مغزی مشخص گردد.
در نهایت، راه های تشخیص تومور مغزی عبارت است از: MRI، سی تی اسکن، آزمایش خون، پونکسیون کمری و بیوپسی.
انواع مختلفی تومور مغزی وجود دارد و برخی از آن ها سرطان هستند، که به سرعت رشد می کنند و بافت های اطراف را هدف قرار می دهند. در حالی که برخی دیگر این گونه نیستند. این تست های تشخیصی، پزشک را در تشخیص تومور مغزی و هم چنین نوع تومور یاری می رسانند.
معاینه فردی
توجه داشته باشید که هنگام مراجعه به پزشک، هر نوع علامتی را گزارش دهید. علائمی از قبیل:
– سردردهای مکرر
– تغییرات بینایی
– مشکلات مربوط به تعادل، مانند ناتوانی در ایستادن و یا مشکلات استفاده از یکی از دست ها
– استفراغ بی دلیل
– ضعف، بی حسی و گزگز بازوها و پاها
– مشکلات تکلم و یا درک صحبت دیگران
– تشنج
با این که سردردهای مکرر می تواند از جمله دلایل تومور مغزی باشد، اما در صورتی که با سایر علائم گفته شده همراه نباشد، بعید به نظر می رسد که فرد مبتلا به تومور مغزی باشد. اما با این وجود، بهتر است به پزشک مراجعه شود.
معاینات فیزیکی
معاینات فیزیکی انجام شده از سوی پزشک، به تشخیص تومور مغزی کمک می کند.
در کل، ناهنجاری های نورولوژیکی مرتبط با بخش هایی از مغز، با تومور مغزی همراه است. در حالی که ناهنجاری های مرتبط با شریان ها در مغز، به دلیل سکته مغزی می باشد. همین تفاوت هاست که به پزشک کمک می کند تا تشخیص دقیق و درستی ارائه دهد.
نشانه های تومور مغزی که در معاینه فیزیکی تشخیص داده می شوند، عبارتند از: ضعف و لرزش دست ها، مشکلات مربوط به تعادل در هر دو سمت بدن، حرکات ناگهانی چشم ها.
مهم تر از همه آن که، معاینه چشم نیز می تواند هر گونه تورم را نشان دهد. تورم نشانه ای است از افزایش فشار در مغز به دلیل تومور مغزی.
تست های تصویربرداری
تست های تصویربرداری، به تعیین اندازه و محل تشکیل تومور در مغز و هم چنین تشخیص ویژگی های متمایز کننده از سایر تومورها کمک می کنند. به عنوان مثال، متاستاز مغز در نواحی نزدیک رگ های خونی اتفاق می افتد، جایی که تومورها از سد خونی- مغزی عبور می کنند.
نوع دیگری از تومور مغزی که گلیوبلاستوما مولتی فرم نام دارد، از لحاظ اندازه بزرگ است و در چندین ناحیه از مغز پخش می شود. تومور مغزی به نام الیگودندروگلیوما، در تست سی تی اسکن، به صورت نقاط روشنی نشان داده می شود، که به دلیل رسوب کلسیم در مغز می باشد.
MRI و سی تی اسکن
MRI و سی تی اسکن، شایع ترین تست های تصویربرداری برای تومورهای مغزی هستند. در این دو تست، موادی تزریق می شوند، تا امکان مشاهده بهتر تومور فراهم گردد.
MRS و f MRI، دیگر تست هایی هستند که تفاوت در فعالیت متابولیکی موجود در تومور مغزی را نشان می دهند. تصویرگیری دیفیوژن، که با استفاده از MRI انجام می شود، به نرم افزازی وصل می شود که تغییرات موجود در انتشار آب را نشان می دهد، موردی که در صورت ابتلا به تومور مغزی تغییر می کند.
این نوع تست های تصویربرداری در هر بیمارستانی انجام نمی شوند و نمی توان به نتیجه آن ها جهت تشخیص توومور مغزی اعتماد کرد. اما سی تی اسکن و MRI مغز، تست های با ارزشی هستند که هر گونه تغییر را به خوبی نشان می دهند و پزشکان از این تست ها برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص بیماری های مغزی استفاده می کنند.
از برخی دیگر تست های تصویربرداری برای روند جراحی استفاده می شود. به عنوان مثال، آنژیوگرام، تستی است که با استفاده از سی تی اسکن، اولتراسوند و MRI، جهت مشاهده رگ های خونی انجام می شود و پزشک قادر به مشاهده و تشخیص تومور در نزدیکی رگ های خونی خواهد بود.
شماره های تماس: ٦١ ١١ ٦٣٥ ٠٩٠٣
شماره مطب: ٩٢٨٣ ٨٨١٧
صفحه اینستاگرام
شایع ترین انواع تومورهای مغزی
شایع ترین انواع تومورهای مغزی عبارتند از:
تومور اولیه مغزی
توموری که از مغز آغاز می شود. ممکن است رشد کند، پخش شود و یا در یک نقطه باقی بماند که بستگی به نوع سلول های مغزی دارد که تومور از آن منشاء گرفته است.
تومور مغزی متاستاتیک
توموری در مغز که می تواند در هر ناحیه ای خارج از مغز، مانند سینه، ریه ها و یا کولون آغاز شود و به مغز برسد. در کل، تومور متاستاتیک روند رشد و پیشرفت سریعی دارد و بدون دنبال کردن اقدامات درمانی بهبود نخواهد یافت.
مننژیوم
تومور اولیه مغزی که از مننژیوم رشد می کند، بافت محافظی که مغز را احاطه کرده و از خود مغز نیست. مننژیوم، شایع ترین نوع تومورهای مغزی است. بسته به درجه مننژیوم که در بیوپسی تشخیص داده می شود، در صورتی که به روش جراحی برداشته شود، نتایج موفقی را به همراه خواهد داشت. اما ممکن است احتمال بازگشت مجدد و یا حمله به مغز وجود داشته باشد.
تومور هیپوفیز
نوع دیگری از تومور اولیه مغز که می تواند کاملا درمان شود و یا این که پیشرفت بسیار سریعی داشته باشد. تومور هیپوفیز، سرطان غده هیپوفیز است، ساختاری در مغز که هورمون ها را کنترل می کند.
همانند سایر تومورهای مغزی، تومور هیپوفیز با تست های تصویربرداری روئت می شود، اما برخلاف سایر تومورهای مغزی، می تواند منجر به بروز تغییرات هورمونی شود که بر کل بدن تاثیر می گذارد.
گلیوما
تومور مغزی اولیه که از سلول های گلیال منشاء می گیرد، قسمت محافظ سلول های عصبی در مغز. گلیوما می تواند از عصب بینایی، ساقه مغز و یا غشای مغزی آغاز شود. گلیوما، توموری است که روند پیشرفت بسیار سریعی دارد و نیاز به درمان تهاجمی می باشد.
آزمایش خون هورمونی
برخی تومورهای مغزی، مانند تومورهای هیپوفیز می توانند هورمون هایی را تولید کنند که در آزمایش خون تشخیص داده می شوند. در صورت ابتلا به تومور مغزی، ممکن است سطح برخی هورمون ها مانند هورمون رشد و یا تیروتروپین (هورمون محرکه تیروئید) در خون تغییر کند. این ها، تست های روتینی نیستند، به همین خاطر در صورتی از سوی پزشک تجویز می شوند که احتمال تولید هورمون از تومور مغزی زیاد باشد.
پونکسیون کمری (LP)
جهت انجام این تست، مایعی با استفاده از سوزن از قسمت انتهایی نخاعی گرفته می شود تا به تعیین عفونت، التهاب و سلول های سرطانی کمک شود.
در صورت ابتلا به کارسینوماتوز، سلول های سرطانی می توانند در مایع نخاعی ظاهر شوند. اختلالی که در آن، چند ناحیه از یک ارگان درگیر متاستاز سرطان می شود. کارسینوماتوز در مغز می تواند به دلیل شروع سرطان در هر ناحیه ای از بدن و پخش شدن سرطان در مغز باشد.
با این حال، در بررسی سرطان مغز، پونکسیون کمری تست قابل اعتمادی نیست. آن هم به این دلیل که ممکن است سلول های سرطانی در مایع مغزی نخاعی مشاهده نشوند.
در صورت ابتلا به سرطان مغز و مشاهده تومور در تست های تصویربرداری، پونکسیون کمری از سوی پزشک تجویز می شود. تغییرات جریان مایع ناشی از این تست می تواند باعث حرکات/ نوسانات خطرناک در مغز شود، به خصوص اگر اندازه تومور مغزی بزرگ باشد.
بیوپسی
بیوپسی، نمونه برداری از بافت است که زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرد و ممکن است بر اساس نتایج به دست آمده از تست های تصویر برداری، تصمیم به انجام این تست گرفته شود.
از بیوپسی، در تعیین مرحله تومورهای مغزی نیز استفاده می شود. درجات پایین تومورهای مغزی، روند پیشرفت آهسته ای دارند. میزان رشد، پیشرفت و تهاجمی بودن تومور با توجه به ویژگی های ظاهری سلول ها زیر میکروسکوپ تعیین می شود.
در نهایت، بیوپسی می تواند میزان حساسیت تومور به درمان های مختلف را نشان دهد. این قبیل اطلاعات به دست آمده، پزشک را در تعیین بهترین نوع درمان یاری می رسانند.
بیوپسی تومور مغزی، نیاز به جراحی دارد که تحت بیهوشی عمومی انجام می شود و شامل برداشت بخشی از جمجمه است تا به بافت مغز دسترسی پیدا شود. از آن جایی که بیوپسی، نسبت به جراحی مغز میزان تهاجم کمتری ندارد، پزشک سعی می کند کل تومور را بردارد تا نیازی به انجام جراحی دیگری نباشد.
بیوپسی مغز دوره نقاهت چند هفته ای را به همراه دارد، حتی اگر مقدار کمی از بافت برداشته شده باشد. احتمال بروز خونریزی و تورم در مغز بعد از بیوپسی وجود دارد و هر گونه تغییر نورولوژیکی بعد از انجام تست نیز بررسی خواهد شد.
تشخیص متفاوت
تومور مغزی می تواند منجر به بروز علائمی شود که مشابه سایر شرایط می باشد. ارزیابی های تشخیصی، تومور مغزی را از سایر شرایط سیستم عصبی مرکزی متمایز می کند.
آبسه مغزی
آبسه، ناحیه ای است احاطه شده از عفونت. بسته به شرایط، ممکن است یک یا چند آبسه در مغز تشکیل شده باشد. این عفونت ها، می توانند کاملا نادر باشند، اما ممکن است به دلیل علائم و ظاهرشان در تست های تصویربرداری، اشتباه تشخیص داده شود.
معمولا تکرار تست های تصویربرداری، می توانند به تمایز آبسه از تومور مغزی کمک کنند، اما گاهی آبسه با بیوپسی تشخیص داده می شود.
انسفالیت
التهاب مغز که می تواند ناشی از عفونت و یا بیماری خود ایمن باشد. بسته به ناحیه درگیر در مغز، انسفالیت می تواند منجر به برز علائم شدیدی شود.
مننژیت توبرکلوزیس
عفونت نادری که به صورت نقاطی در مغز و در تست های تصویربرداری نشان داده می شود. ضایعات مننژیت توبرکلوزیس، کوچک تر و بیشتر از ضایعات تومورهای مغزی هستند.
این عفونت با پونکسیون کمری تشخیص داده می شود و وجود توبرکلوزیس در هر ناحیه ای از بدن، به تشخیص این مورد کمک می کند که آیا عفونت دلیل تشکیل ضایعات در مننژ و یا داخل مغز می باشد یا خیر.
نوروسارکوئید
بیماری التهابی که بسیار شبیه مننژیت توبرکلوزیس است، نقاطی که در تصویربرداری مغزی به صورت ضایعات تومورهای متاستاتیک دیده می شوند. از آن جایی که ضایعات کوچک هستند، انجام پونکسیون کمری ایمن است. این تست می تواند سلول های التهابی را نشان دهد، مشخصه نوروسارکوئید.
مالتیپل اسکلروزیس (ام اس)
این بیماری، به صورت ضایعات کوچک و با کاهش غلاف میلین (کاهش چربی اطراف نورون ها) در تمام مغز ظاهر می شود. ممکن است ام اس، تنها با تعدادی ضایعه بزرگ دیده شود. اغلب تکرار تست های تصویربرداری می تواند به تمایز ام اس از تومورهای مغزی کمک کند، به خصوص زمانی که شرایط مشابهی وجود داشته باشد.