به طور معمول اغلب خانمها بین 45 تا 55 سالگی یائسگی را تجربه مینمایند. سرطان سینه نیز بیشتر در خانمهای بین 65 تا 74 ساله دیده میشود (میانگین سنی تشخیص سرطان سینه 63 سال است)
با توجه به اینکه در اغلب موارد سرطان سینه پس از یائسگی رخ میدهد این طور به نظر میرسد که سرطان سینه با یائسگی ارتباط دارد. با این وجود بر اساس تحقیقات انجام شده یائسگی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمیدهد بلکه افزایش سن به عنوان عامل اصلی ابتلا به سرطان سینه است.
اما نتایج برخی تحقیقات نیز نشان میدهد پایین بودن سن یائسگی میتواند اثر محافظتی در مقابل ابتلا به سرطان سینه داشته باشد. در مطالعهی آیندهنگری که در هلند انجام شده است نتایج نشان میدهد احتمال ابتلا به سرطان سینه در خانمهایی که در 44 سالگی و یا کمتر یائسه شدهاند 34 درصد کمتر از خانمهایی است که در 54 سالگی و یا بالاتر یائسه شدهاند. به نظر میرسد کاهش مواجههی بدن با هورمونهای استروژن و پروژسترون میتواند به عنوان عامل محافظتی در خانمهایی که زودتر یائسه شدهاند عمل کند.
کدام عوامل در بروز سرطان سینه بعد از یائسگی موثر هستند؟
- سن: مهمترین عامل خطری که پس از یائسگی میتواند در افزایش بروز سرطان سینه موثر باشد، سن است. 95 درصد از خانمهایی که به سرطان سینه مبتلا میشوند بالای 40 سال دارند و میزان بروز سرطان سینه پس از 60 سالگی افزایش مییابد.
- ابتلا به سرطان سینه در یکی از اعضای خانواده مانند مادر، خواهر و یا دختر: افرادی که یکی از اعضای نزدیک خانوادهی آنها به سرطان سینه مبتلا است بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه پس از یائسگی هستند.
- یائسگی دیررس (پس از 55 سالگی) و یا یائسگی زودرس (پیش از 12 سالگی): افرادی که پیش از 12 سالگی قاعدگی را تجربه مینمایند و یائسگی آنها پس از 55 سالگی آغاز میشود به دلیل اینکه بیشتر در معرض هورمونهای زنانه قرار دارند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار دارند.
- اضافه وزن پس از یائسگی
- داشتن اولین فرزند بعد از 30 سالگی
- شیر ندادن به فرزند
- عدم بارداری و زایمان
- مصرف الکل
- سیگار کشیدن
- هورمون درمانی پس از یائسگی: خانمهایی که در سنین پایین (کمتر از 45 سالگی) دچار یائسگی میشوند ممکن است برای کاهش علائم یائسگی هورمون درمانی را شروع کنند. هورمون درمانی بدن را در معرض استروژن و پروژسترون قرار میدهد که میتواند احتمال ابتلا به سرطان سینه پس از یائسگی زودرس را افزایش دهد.
بر اساس برخی از تحقیقات انجام شده، خانمهایی که مدت زمان بیشتری در معرض هورمونهای زنانه قرار داشتند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار دارند. این هورمونها ممکن است توسط بدن ساخته شده باشد و یا به صورت دارو پس از یائسگی مصرف شوند. در صورتی که به دلیل داشتن برخی از عوامل خطر، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار دارید بهتر است پس از یائسگی زودرس از روشهای هورمون درمانی استفاده نکنید و سایر داروها و روشهای توصیه شده را جهت کاهش عوارض پس از یائسگی به کار بگیرید.
پیشگیری از سرطان سینه بعد یائسگی
با اینکه به صورت صد درد صد نمیتوان از سرطان سینه پیشگیری نمود اما با انجام برخی راهکارهای ساده میتوان احتمال بروز سرطان سینه را کاهش داد و یا با شناسایی زودهنگام، از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.
برخی از این عواملی که میتواند در پیشگیری از سرطان سینه موثر باشند عبارتند از:
- انجام غربالگری سالیانه
ماموگرافی یکی از روشهایی است که میتواند سرطان سینه را در مراحل اولیه تشخیص دهد. به طور معمول توصیه میشود ماموگرافی را از 40 سالگی شروع نمائید. در برخی موارد لازم است با مشورت پزشک، ماموگرافی را از سنین پایینتر شروع کنید.
- وزن خود را در محدودهی نرمال نگه دارید.
با افزایش سن، میزان فعالیت بدنی افراد کاهش مییابد و افزایش وزن ممکن است رخ بدهد. سعی کنید پس از یائسگی همچنان فعالیت بدنی داشته باشید. روزانه حداقل 30 دقیقه ورزش کنید. توصیه میشود 5 روز در هفته فعالیت ورزشی متوسط تا شدید داشته باشید.
- رژیم غذایی سال داشته باشید.
پس از یائسگی باید به رژیم غذایی خود بیشتر اهمیت بدهید. سعی کنید روزانه حداقل 5 واحد میوه و سبزیجات مصرف کنید. مصرف گوشت قرمز و سایر محصولات فرآوری شده را در رژیم غذایی خود کاهش دهید.
- کاهش مصرف الکل
روزانه بیش از 1 نوشیدنی الکلی مصرف نکنید.
- قطع مصرف سیگار
اگر سیگاری هستید بهتر است مصرف سیگار و هرگونه مادهی حاوی نیکوتین را ترک کنید.
کدام روش درمانی سرطان سینه میتواند منجر به یائسگی شود؟
روش هایی که برای درمان سرطان سینه به کار برده میشود در برخی موارد میتواند باعث یائسگی زودرس در خانمها شود. تغییراتی که در سطح هورمونها ایجاد میشود و کاهش استروژن که به دلیل هورمون درمانی و برخی از روشهای شیمی درمانی ایجاد میشود میتواند منجر به عوارض جانبی مانند یائسگی شود.