عوارض رادیوتراپی و راه های مقابله با آن ها

در صورتیکه علائم جدیدی دارید و یا علائمتان بدتر شده اند، سریعاً با پزشک معالج و یا پرستار مربوطه تماس حاصل نمایید. آنها وضعیت شما را ارزیابی خواهند کرد. در صورت لزوم داروهای مورد نیازتان تجویز می شوند. این داروها شامل:

• داروهایی استروئیدی همچون دگزامتازون. استروئیدها تورم مغزی ناشی از تومور و یا تاثیرات رادیوتراپی را کاهش می دهند.

فقط در صورت تجویز پزشک از داروهای استروئیدی استفاده نمایید. ممکن است نیاز باشد که دوز مصرفی این دارو در طول درمان تغییر پیدا نماید. زمانیکه پزشک متخصص تصمیم می گیرد دوز مصرفی ایمن باشد، شما برنامه زمان بندی مبنی بر کاهش دوز دارو دریافت می نمایید. از قطع کردن مصرف داروی دگزامتازون بدون دستور پزشک خودداری نمایید.

 استروئیدها می توانند موجب درد در ناحیه معده شوند، بنابراین همیشه این داروها را به همراه غذا مصرف نمایید. ممکن است پزشک برای جلوگیری از سوزش معده داروی دیگری را برایتان تجویز نماید.

مصرف داروهای استروئیدی ریسک عفونت ریه ها را افزایش می دهد. برای کاهش این ریسک ممکن است پزشک آنتی بیوتیک هایی به نام سولفامتوکسازول و تری متوپریم تجویز نماید.

مصرف استروئید ممکن است با علائم عفونت همچون تب همراه باشد.

استروئیدها می توانند موجب افزایش قند خون شما شوند. در صورتیکه مبتلا به دیابت هستید، لطفا با رادیوتراپیست خود مشورت کنید و دارویی هایی که پزشک برای کنترل دیابت تجویز می نماید را مصرف کنید.

• داروهایی که برای کنترل تشنج تجویز می شوند شامل لوتراستام، فنی توئین ، کاربامازپین، فنوباربیتال یا اسید والپروئیک می شوند.

در صورتیکه هر کدام از این داروهای ضد تشنج را مصرف می نمایید، نیاز به انجام آزمایش خون برای اطمینان از دریافت دوز مناسبی از دارو را دارید. 

در مورد ایمن بودن رانندگی در هنگام مصرف این داروها با پزشک خود صحبت نمایید.

پس از گذشت دو الی سه هفته از شروع رادیوتراپی، احتمالاً قسمتی از موی سر خود را از دست می دهید. در خصوص اتفاقات پیشرو از پزشک یا پرستار خود پرس و جو نمایید. موهای شما معمولاً پس سه الی شش ماه پایان روند درمانی رشد خواهند کرد.

• مو و جنس موهای شما ممکن است پس از رادیوتراپی تغییر نماید. در صورتیکه حس راحتی بیش تری می کنید، شما می توانید سرخود را با روسری، دستار، کلاه گیس و یا موی مصنوعی بپوشایند.
• اگر می خواهید کلاه گیس روی سر خود بگذارید، سعی کنید پیش از ریزش موهای خود آن را تهیه نمایید. زیرا تطابق رنگ و مدل آن بسیار راحت تر می شود. بیمه درمانی ممکن است هزینه کلاه گیس و موهای مصنوعی را تامین نماید.
• برای آنکه پوشش موی مصنوعی تحت پوشش بیمه قرار گیرد، پزشک شما می بایست نسخه نوشته و در آن علت ریزش مویتان را سرطان عنوان نماید. با شرکت بیمه خود تماس بگیرید تا ببینید هزینه آرایش مو و کلاه گیس مصنوعی تحت پوشش بیمه قرار می گیرد و مبلغی را پرداخت می کنند یا خیر.

• در صورت لزوم موهای خود را به آرامی با شامپوی ملایم بشویید.
• موهای خود را با شانه و برس نرم مرتب نمایید.
• از رنگ کردن موها خودداری کرده و از محصولات مو استفاده نکنید.

• در صورتیکه کار می کنید و احساس خوبی دارید، این عمل را ادامه دهید. هر چند که کم کردن حجم کاری می تواند به افزایش انرژی شما کمک نماید.
• برای فعالیت های روزمره خود برنامه ریزی نمایید. در صورتیکه کارهای شما واجب هستند و از اهمیت خاصی برخوردار می باشندد، آنها را به زمانی موکول نمایید که از انرژی بالایی برخوردار می باشید. به طور مثال ممکن است به سر کار بروید ولی کارهای منزل را انجام ندهید. و یا به دیدن مسابقات ورزشی فرزندان خود بروید ولی برای شما به رستوران نروید.
• برای استراحت و یا یک چورت کوتاه 10 الی 15 دقیقه ای در طول روز برنامه ریزی کنید. به خصوص زمانیکه احساس خستگی زیادی دارید. اگر چرت می زنید، برای کم تر از یک ساعت بخوابید.
• سعی کنید هر شب کم تر از 8 ساعت بخواید. ممکن است این زمان بیش از مقداری باشد که پیش از رادیوتراپی نیاز دارید. زودتر خوابیدن در شب و بیدار شدن می تواند کمک کننده باشد.
• یکی از راه هایی که می تواند به خواب شبانه شما کمک نماید، فعالیت در طول روز می باشد. به طور مثال اگر توانایی ورزش کردن را دارید، می توانید پیاده، یوگا و یا دوچرخه سواری را انجام دهید. یکی دیگر از راه هایی که به خواب شبانه شما کمک می نماید، ریلکس کردن پیش از رفتن به رختخواب می باشد.
• شما می توانید کتاب بخوانید، پازل درست کنید، به موسیقی گوش دهید و یا سرگرمی داشته باشید.
• از خانواده و یا دوستان خود برای انجام کارهایی همچون خرید کردن، آشپزی و یا نظافت کمک بخواهید. شاید بیمه شما برنامه هایی برای سرویس های مراقبت در منزل داشته باشد.
• انرژی برخی از افراد با انجام ورزش بالاتر می رود. از پزشک خود در خصوص انجام ورزش هایی همچون پیاده روی، ورزش های کششی و یا یوگا سوال نمایید.
• از غذاهایی با پروتئین و کالری بالا استفاده نمایید. از پرستار خود در خصوص نحوه مصرف مواد غذایی در طول و یا پس از درمان سرطان پرس و جو نمایید.
• سایر علائم همچون درد، حالت تهوع، اسهال، مشکلات خواب و یا احساس افسردگی و اضطراب می توانند موجب افزایش احساس خستگی شما شوند. از پزشک و یا پرستار خود در خصوص علائمی که ممکن است تجربه نمایید سوال کنید.

شما ممکن است نگرانی هایی در خصوص چگونگی تاثیر درمان سرطان بر روابط جنسی خود داشته باشید. شما رادیواکتیویته نمی شوید. شما نمی توانید اشعه های رادیویی را به کسی انتقال دهید. بنابراین بودن در نزدیکی سایر افراد کاملاً بی خطر است.
شما می توانید در طول رادیوتراپی فعالیت جنسی داشته باشید، مگر آنکه متخصص آنکولوژی دستور دیگری دهد. هر چند که اگر شما و یا شریک جنسیتان توانایی باروری داشته باشید، می بایست از اقدامات پیشگیری در طول درمانتان استفاده نمایید.

تشخیص و درمان بیماری سرطان می تواند بسیار پر استرس و تحریک آمیز باشد. شما ممکن است احساسات ذیل را تجربه نمایید:

• استرس
• ترس
• تنهایی
• دمدمی مزاجی
• عصبانیت
• افسردگی
• درماندگی
• ناامیدی
• عصبی بودن
• بی حسی
• نگرانی

اگر شما و یا فردی که دوستش می دارید به بیماری جدی مبتلا باشید، تمامی این احساسات عادی می باشد. شما حتی ممکن است از بازگو کردن بیماری سرطان با کارفرمای خود و یا پرداخت صورت حساب های درمانی شرم داشته باشید. و یا از بابت تأثیرات سرطان بر روابط خانوادگی خود، تأثیر درمان بر روی بدنتان و یا از دست دادن جذابیت جنسی نگران باشید. همچنین ممکن است نگران باشید که سرطان دوباره به سراغتان بیاید.

• با سایر افراد صحبت نمایید. زمانیکه افراد با پنهان کردن عواطف و احساساتشان قصد محافظت از یکدیگر را دارند، بسیار حس تنهایی می کنند.
• صحبت کردن می تواند به افراد اطراف شما کمک نماید تا متوجه شوند به چه می اندیشید.
• این کار کمک می کند تا در خصوص احساسات خود با فردی که به وی اعتماد دارید صحبت نمایید. شما می توانید با همسر و یا شریک خود، دوست
• نزدیک، عضوی از خانواده، فرد معتمد مذهبی، پرستار، مددکار اجتماعی و یا پزشکتان صحبت کنید.
• همچنین صحبت با فردی که پیش تر پرتودرمانی انجام داده، از سرطان جان سالم به در برده و یا تحت درمان مشابهی قرار گرفته است، می تواند مفید باشد.
• عضوی از یک تیم حمایت کننده شوید. دیدار با سایر افرادی که به سرطان دچار شده اند، شانسی برای بروز دادن احساسات خود و گوش کردن به نگرانی های مشابه افراد دیگر در اختیارتان قرار می دهد. شما یاد خواهید گرفت که چطور سایرین با سرطان و درمان آن کنار آمده اند.
• پزشک، پرستار و مددکار اجتماعی می تواند در خصوص گروه های حمایتی اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهد.
• از متدها ریلکسیشن و مدیتیشن استفاده نمایید. شما ممکن است در مکان مورد علاقتان در حالیکه به آرامی تنفس می کنید به خودتان فکر کنید، به ریتم تنفسی خود توجه نمایید و به موسیقی و صدایی آرامش بخش گوش فرا دهید. برای برخی افراد، عبادت کردن نوعی از مدیتیشن است. این نوع از فعالیت ها می تواند به احساس آرامش و ریلکس شدنتان کمک نماید.
• ورزش

برخی از افراد انجام بعضی از فعالیت ها همچون راه رفتن، دوچرخه سواری کردن، انجام یوگا و یا ابروبیک داخل آب را برای رسیدن به حسی بهتر کمک کننده می دانند. در خصوص ورزش هایی که می توانید انجام دهید با پزشک و یا پرستار خود مشورت نمایید.