سوالات متداول
برای کاهش خطر خونریزی چه کارهایی انجام دهم؟
- قبل ازانجام هر اقدام دندانپزشکی با پزشک معالج مشورت کنید، از مسواک نرم برای تمیز کردن دندان استفاده کنید و لثه‌ها را با وسیله نرمی مثل پنبه تمیزکنید.
- برای نظافت بینی انگشت داخل آن نکنید، بااستفاده از دستمال کاغذی نرم و به آرامی پاک کنید و اگر خون دماغ شدید فوراً به پزشک معالج و پرستار مربوطه اطلاع دهید.
- هنگام استفاده از وسایل برنده و تیز مثل کارد، قیچی، سوزن، چاقو و … احتیاط کنید جایی از بدنتان زخمی نشود، احتمال خونریزی وجود دارد.
- به منظور جلوگیری از سوختن بدنتان از دست زدن به وسایل داغ (اتو، اجاق گاز و…) خودداری کنید. از دستکش محافظ استفاده کنید.
- از کارهای سخت بدنی و ورزش سنگین خودداری کنید تا جایی از بدنتان زخمی نشود و ایجاد خونریزی نکند.
- اگر زیر پوست، به خصوص در ناحیه ساق پا و یا شکم دانه های قرمزرنگی پیدا شد فوراً به پزشک اطلاع دهید .
- اگر کبودی و خون مردگی زیر پوست بدنتان مشاهده کردید اطلاع دهید.
- از گذاشتن درجه (حرارت سنج) در مقعد، استعمال شیاف و تنقیه خودداری کنید.
- خون ریزی واژینال (رحمی) و خونریزی از ناحیه مقعد را اطلاع دهید. ادرار صورتی یا قرمز رنگ، مدفوع خونی یا سیاه رنگ را فوراً به پزشک معالج یا پرستارتان اطلاع دهید.
فواصل شیمی درمانی چقدر است؟
دوره های شیمی درمانی اغلب هر ۳ هفته است. اما بر اساس بیماری و نظر پزشک ممکن است هر دو هفته تا چهارهفته متفاوت باشد. موارد کمی شیمی درمانی به صورت هفتگی انجام می شود.
برای کاهش خطر خونریزی چه کارهایی انجام دهم؟
- • قبل ازانجام هر اقدام دندانپزشکی با پزشک معالج مشورت کنید، از مسواک نرم برای تمیز کردن دندان استفاده کنید و لثه‌ها را با وسیله نرمی مثل پنبه تمیزکنید.
- برای نظافت بینی انگشت داخل آن نکنید، بااستفاده از دستمال کاغذی نرم و به آرامی پاک کنید و اگر خون دماغ شدید فوراً به پزشک معالج و پرستار مربوطه اطلاع دهید.
- هنگام استفاده از وسایل برنده و تیز مثل کارد، قیچی، سوزن، چاقو و … احتیاط کنید جایی از بدنتان زخمی نشود، احتمال خونریزی وجود دارد.
- به منظور جلوگیری از سوختن بدنتان از دست زدن به وسایل داغ (اتو، اجاق گاز و…) خودداری کنید. از دستکش محافظ استفاده کنید.
- از کارهای سخت بدنی و ورزش سنگین خودداری کنید تا جایی از بدنتان زخمی نشود و ایجاد خونریزی نکند.
- اگر زیر پوست، به خصوص در ناحیه ساق پا و یا شکم دانه های قرمزرنگی پیدا شد فوراً به پزشک اطلاع دهید .
- اگر کبودی و خون مردگی زیر پوست بدنتان مشاهده کردید اطلاع دهید.
- از گذاشتن درجه (حرارت سنج) در مقعد، استعمال شیاف و تنقیه خودداری کنید.
- خون ریزی واژینال (رحمی) و خونریزی از ناحیه مقعد را اطلاع دهید. ادرار صورتی یا قرمز رنگ، مدفوع خونی یا سیاه رنگ را فوراً به پزشک معالج یا پرستارتان اطلاع دهید.
چرا صورت و دستها و پاها و شکم من، متورم شده است؟
بعضی از داروهای شیمی‌درمانی ممکن است باعث تغییرات هورمونی و در نتیجه افزایش مایعات داخل بافتها و باقی ماندن مایع زیاد در بدن بشوند. اگر متوجه تورم یا پف کردن در صورت، دستها، پاها یا شکم شدید به پزشک معالج یا پرستارتان اطلاع دهید، همچنین توصیه میشود از مصرف زیاد نمک پرهیز کنید.
اثر شیمی درمانی و رادیوتراپی بر پوست من چگونه خواهد بود؟
ناحیه ای از پوست که رادیوتراپی میشود ممکن است دچار سوختگی شود. همچنین داروهای شیمی‌درمانی ممکن است باعث تغییراتی جزئی مثل لکه های قرمز یا کهیر در محل تزریق داروها، تغییررنگ و کدرشدن پوست و ناخن، خشک شدن، پوسته شدن و خارش در پوست بشود. ممکن است ناخن های شما تیره، زرد، شکننده یا ترک خورده شوند و یا جوشهای کوچکی زیر پوست پیدا شود که اکثر اینها به مرور رفع می شود و به درمان خاصی نیاز ندارد.
برای کاهش عوارض پوستی چه کارهایی را انجام دهم؟
- جوشهای صورت و بدن را نکنید و اگر جوش صورت دارید، صورت را تمیز و خشک نگهدارید و از صابونها و کرمهای بهداشتی ملایم استفاده کنید.
- چنانچه پوست شما دچار خشکی یا ترک شده باشد بهتر است جهت نرم کردن پوست از کرم های مرطوب کننده (لوسیون، وازلین یا روغن) استفاده کنید.
- ممکن است ناخنهای شما، شکننده و دچار ترک شود، برای انجام کارها از دستکش استفاده کنید. درصورتی که دچار قرمزی، درد و تغییرات در ناخن شدید، به پزشک معالج اطلاع دهید.
- حمام داغ و طولانی مدت نگیرید، درصورتی که دوش آب گرم (ولرم) گرفتید، خودتان را به آرامی باحوله نخی و نرم خشک کنید، حوله را روی پوست نکشید. علائم خط کشی پرتودرمانی را نشوئید و پاک نکنید.
- درطول درمان زیر نور مستقیم آفتاب و اگر پوست شما به علت حساسیت در برابرخورشید قرمز شد از کرم ضدآفتاب یا از لباس نخی آستین دار بلند. کلاه لبه دار برای محافظت در برابر نور خورشید استفاده کنید .
- چنانچه دچار خارش زیاد و ناگهانی یا دچار پوسته شدن و پارگی پوست در اثر یک جوش یا کهیر شدید یا اگر مشکل تنفسی دارید، بلافاصله به پزشک معالج دهید.
کی لازم است برای بی نظم شدن عادات ماهانه به پزشک مراجعه کنم؟
شیمی درمانی می‌تواند باعث نامنظم شدن عادت ماهانه و یا قطع آن در بعضی از افراد شود و تا پایان دوره درمان ادامه داشته باشد، درصورت زیاد شدن خونریزی عادت ماهانه، کم شدن فاصله بین دو عادت ماهانه، گرگرفتگی، یائسگی زودرس، عفونت و ترشح در ناحیه تناسلی، به پرستار و پزشک معالج اطلاع دهید.
چرا شیمی‌درمانی به این شدت باعث خستگی من شده است؟
همانطور که داروهای شیمی‌درمانی باعث کاهش گلبول سفید میشود ممکن است گلبولهای قرمز خون (RBC) هم کاهش یابند و چون کار اصلی گلبولهای قرمز، بردن اکسیژن از ریه به بافت های مختلف است کاهش این گلبولها باعث کمخونی شده و به دنبال آن بیمار دچار خستگی (احساس ضعف وخستگی شدید)، سرگیجه (احساس عدم تعادل) رنگ پریدگی، تپش قلب و حتی تنگی نفس میشود. حتماً در صورت مشاهده هر یک از این علائم پزشکتان را در جریان بگذارید.
چرا پس از چند جلسه خواب رفتگی و گزگز انگشتان در دست و پاهایم شروع شده است؟
داروهای شیمی‌درمانی ممکن است تغییراتی در اعصاب حسی ایجاد کنند و باعث عوارضی مثل احساس سوزش، ضعف یا کرخی و خواب رفتگی انگشتان دست و پا و یا اختلال در حرکت و از دست دادن تعادل شوند که معمولاً گذرا بوده و با قطع دارو بتدریج برطرف می شود. پزشک را درجریان این امر بگذارید، ممکن است مقدار مصرف داروها را کاهش دهد.
- با احتیاط راه بروید، هنگام استفاده از پله‌ها از نرده کنار پله کمک بگیرید. کفش با زیر پلاستیکی بپوشید.
- هنگام حمام کردن ازکفپوشهای مخصوص و دمپایی عاجدار استفاده کنید تا لیز نخورید.
- حس پاهای شما به خصوص کاهش پیدا کرده است و در صورتی که به جایی بخورد بدون اینکه متوجه شوید آسیب می بیند و عفونت می کند. بنابراین همیشه دمپایی جلو پوشیده در خانه بپوشید.
- کمتر رانندگی کنید چون حس ترمز در کف پا کم می شود.
آیا می‌توانم همزمان از داروهای دیگر استفاده کنم؟
اگر هر نوع دارو، قرص، شربت، آمپول، کپسول تقویتی و غیرتقویتی مانند مسکن‌ها، داروهای خواب‌آور، ویتامینها، داروهای مکمل، داروهای گیاهی و …. مصرف می‌کنید حتماً لیست آنها را به پزشک معالج یا پرستار مربوطه اطلاع دهید. بدون اطلاع و اجازه پزشک معالج، خودسرانه هیچ داروی شیمیایی یا گیاهی مصرف نکنید. چون بعضی از این داروها ممکن است اثر داروهای شیمی‌درمانی را از بین ببرد. همینطور در مورد تزریق هرگونه واکسن، قبل ازشروع دوره شیمی‌درمانی یا پس از پایان آن با پزشک معالج مشورت کنید .
در هنگام و بعد از شیمی‌درمانی لازم است چه کارهایی انجام دهم؟
سعی کنید آرام باشید و با خواندن کتاب، گوش دادن به موسیقی آرام، تماشای فیلم مورد علاقه خود را سرگرم کنید. درحین شیمی‌درمانی، زمانی که دارو در جریان است از قرصهای مکیدنی، آب نبات بدون قند یا آدامس طعم دار استفاده کنید.
نیم ساعت قبل از تزریق، ادرار کنید تا نیاز به دستشوئی پیدا نکنید. درهنگام تزریق هرگونه تاول، سوزش، خارش، و قرمزی پوست یا هرگونه مشکل تنفسی و درد را سریعاً به پرستار اطلاع دهید. در 24 تا 72 ساعت اول بعد از تزریق، نوشیدن بیشتر مایعات به دفع سریعتر داروها از طریق ادرار کمک می‌کند. در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرطبیعی دفع ادرار (تغییر رنگ ادرار، تکرر ادرار، درد یا سوزش هنگام دفع ادرار و …) سریعاً به پذیرش و پرستار اطلاع دهید.
حاملگی و شیمی‌درمانی؟
این داروها ممکن است در بعضی افراد روی تمایل جنسی تأثیر موقت داشته‌باشد. لذا در مورد رفتارهای جنسی و روابط زناشویی و یا مصرف قرصهای ضدبارداری، روش‌های ضدبارداری و زمان مناسب بارداری حتماً با پزشک متخصص انکولوژی مشورت کنید. به هیچ وجه وقوع حاملگی در دوره شیمی‌درمانی توصیه نمی‌شود زیرا داروهای شیمی‌درمانی به جنین آسیب می‌رساند. در طی این مدت از یک روش مطمئن جلوگیری از بارداری استفاده کنید.
شیمی‌درمانی چه عوارضی دارد؟
عوارضی که ممکن است این داروها در بدن بوجود بیاورند بستگی به نوع دارو و شدت واکنش بدن شما دارد. ممکن است که هیچ یک از این عوارض در فردی دیده نشود و یا اینکه یک یا چند تا از آنها برای دیگری اتفاق بیافتد. دانستن آنها به شما کمک می‌کند تا در صورت بروز با آمادگی قبلی و با آگاهی آنها را تحمل کنید و با آنها کنار بیایید. نکته مهم آنست که هرگونه عوارض جانبی و علائم غیرطبیعی را به پزشک معالج و پرستار مربوطه فوراً گزارش دهید.
طولانی شدن بیش ازحد این عوارض می توانند موجب گسترش بیماری و مشکل شدن درمان گردد.
شایعترین عوارض شیمی‌درمانی عبارتند از:
تهوع و استفراغ، بی اشتهایی، اسهال، یبوست، ناراحتی دهان و گلو، ریزش مو، احتمال عفونت، ناراحتی پوستی، نامنظم شدن عادت ماهانه یا قطع آن، احساس ضعف و خستگی و تنگی نفس، خواب‌رفتگی و گزگز انگشتان، تورم صورت، دستها، پاها و شکم و خونریزی داخلی. اکثر این عوارض خفیف و موقتی بوده و با طی شدن دوره شیمی‌درمانی به طور طبیعی برطرف می‌شوند اما گاهی لازم است که برای آنها درمان انجام شود.
تهوع و استفراغ
معمولاً همراه با شیمی‌درمانی، داروهایی برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ تجویز میشود. با این همه اگر نکات زیر را رعایت کنید حالت تهوع و استفراغ شما کمتر خواهد شد:
- در طول روز، خوردن شش وعده غذای اصلی توصیه میشود. (دفعات غذا خوردن را بیشتر ولی مقدارش را کم کنید) غذا را خوب بجوید تا آسانتر هضم شود.
- به آهستگی بخورید و بنوشید.
- سعی کنید ظاهر غذاها اشتهاآور باشد و از غذاهایی که هضم راحت‌تری دارند مصرف کنید.
- بهتر است در سه روز اول پس از شیمی‌درمانی از گوشت سفید مثل مرغ و ماهی استفاده شود و پس از این مدت می‌توان از گوشت قرمز بخصوص ماهیچه استفاده کرد. غذاهایی که کمی ترش یا شور هستند گاهی بهتر تحمل می‌شوند.
- شستشوی دهان و دندان قبل و بعد از هر وعده غذایی به شما کمک خواهد کرد.
- ازخوردن غذاهای خیلی شیرین، خیلی چرب، سرخ شده و خیلی محرک (ادویه ای) خودداری کنید.
- روز تزریق داروی شیمی‌درمانی، غذاهای سنگین که هضمش دشوار است، نخورید.
- یک ساعت قبل از شیمی‌درمانی غذای سبک به مقدارکم بخورید.
- آب میوه های خنک و کم شیرین مثل آب سیب یا انگور، مدتی قبل یا مدتی بعد از غذا بخورید نه همراه آن.
- از رفت و آمد در محل‌هایی که بوهای گوناگون مثل بوی پخت و پز، دود سیگار یا عطرهای تند به مشام می‌رسد پرهیز نمائید.
- بعدازخوردن غذا تا 2 ساعت به حالت نشسته روی صندلی استراحت کنید و از دراز کشیدن خودداری کنید.
- خوردن مقدار کمی کشک پاستوریزه و یا نوشیدن چای زنجبیل پس از صرف غذا در کاهش تهوع و استفراغ مؤثر است.
بی اشتهایی در شیمی درمانی
معمولاً بی‌اشتهایی در چند روز اول پس از شروع هر دوره شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی پیدا میشود. برای رفع بی اشتهایی نکات زیر رعایت شود:
- دفعات غذاخوردن را زیاد کنید ولی هر بار مقدارکمی غذای سبک و مغذی بخورید.
- هنگامیکه اشتهای بهتری دارید (معمولاً در اوایل صبح) غذای بیشتری بخورید. از غذاهای حاضری سالم که مورد دلخواه شماست استفاده کنید. • درتهیه و طبخ غذای خوشمزه از دیگران کمک بگیرید.
- در اثر شیمی‌درمانی ممکن است اختلالی در پرزهای چشایی پیدا شود و اشتهای شما به گوشت از بین برود. با زدن چاشنی‌ها و سس‌ها به گوشت می‌توانید طعم غذا را خوشمزه کنید.
- ترجیحاً مرغ و ماهی را جایگزین گوشت قرمزکنید، یا پوره گوشت بخورید.
- درباره مکمل‌های غذایی و رژیم غذایی خاص در طول درمان حتماً با پزشک معالج، پرستار و متخصص تغذیه مشورت کنید.
توجه داشته باشید که غذا نخوردن باعث کاهش وزن میشود و کاهش وزن باعث کاهش مقاومت بدنتان شده و بهبودی‌تان را به تأخیر می‌اندازد. پس اراده کنید خوب غذا بخورید تا انرژی لازم برای مقابله با بیماری را داشته باشید. رژیم غذای سالم و مناسب در بدست آوردن توانائی و بازسازی بافت و بهبود حال عمومی بیمار و در نهایت درمان کامل بیماری وی کمک می‌کند. هر هفته خودتان را وزن کنید و درصورت کاهش وزن به پزشک اطلاع دهید.
آیا اسهال در زمان شیمی درمانی خطرناک تر است؟
اسهال می‌تواند در این دوران بسیار خطرناک باشد. اگر به اسهال مبتلا شدید و همزمان تب داشتید یا با دفع خون همراه بود حتماً به پزشک مراجعه کنید. در غیر اینصورت می‌توان با رعایت نکات زیر آن را کنترل کرد:
- خودسرانه اقدام به مصرف دارو نکنید.
- برای جبران آب از دست رفته مایعات فراوان بخورید. مایعاتی مانند آب، آب سیب، چای کمرنگ کمک کننده هستند.
- مایعات خیلی سرد و یا خیلی گرم نخورید و اگر نوشابه مصرف می‌کنید صبرکنید تا گازش کاملاً خارج گردد.
- غذا را مقدار کم و به دفعات متعدد بخورید. (بیشترازسه وعده درروز)
- از خوردن میوه‌جات با پوست و دانه و سبزیجات خام، کلم، نخود و لوبیا، غذاهای سرخ شده یا چرب، ادویه جات و شیرینی خودداری کنید.
- ممکن است مصرف شیر بدلیل ایجاد نفخ با نظر پزشک معالج، محدود شود.
- معمولاً چون موقع اسهال، پتاسیم زیادی از بدن دفع میشود از غذاهای حاوی پتاسیم مثل موز، مرکبات، نکتار هلو و زردآلو، سیب‌زمینی با نظر پزشک معالج استفاده کنید.
چنانچه اسهال شما بدتر شده است بلافاصله به پزشک معالج اطلاع دهید. امکان دارد نیاز به جایگزینی مایعات بدن به روش تزریقی باشد.
از وقتی شیمی درمانی شروع شده دچار یبوست شده ام، چکار کنم تا بهتر شوم؟
یکی از عوارض شیمی‌درمانی و عدم تحرک، یبوست و کاهش اشتهاست، اقدامات زیر برای جلوگیری و درمان یبوست مؤثر است:
- مایعات زیاد بنوشید، آب میوه‌هایی مانند آلو، انجیر، گلابی بخورید، آلو یا انجیر را خیس کرده و صبح ناشتا میل نمائید. در مورد اینکه این میوه‌ها تمیز شسته شده است مطمئن شوید.
- با پزشک معالج در مورد افزایش میزان فیبر رژیم غذایی مشورت کنید (به بعضی از بیماران رژیم غذایی پرفیبر توصیه نمی‌شود) غذاهای پرفیبر شامل میوه‌جات و سبزیجات با پوست و دانه، غلات، نان سبوس دار، میوه های تازه و …… هستند.
- بیشتر پیاده روی و حرکت کنید، کمتر روی تخت دراز بکشید.
- بدون اطلاع پزشک داروهای گوارشی و ملین استفاده نکنید اگر می‌خواهید از شیاف یا ملینهای گیاهی نظیر سی لاکس، برگ سنا و غیره استفاده کنید حتماً با پزشک معالج مشورت کنید.
چرا بعد از شیمی درمانی احساس سوزش زبان و گلو دارم؟
بعضی داروهای شیمی‌درمانی ممکن است باعث خشکی و یا زخم دهان و اطراف گلو شود و یا در فرو دادن غذا یا جویدن اشکالاتی بوجود آورد. رعایت نکات زیر می‌تواند به حل این مشکل کمک کند:
- روزانه داخل دهان را به دقت کنترل کرده و موارد التهاب و هرگونه پلاکهای سفید روی زبان، ته گلو، آبسههای لثه و سایر نقاط دهان و دندان، خلط و گرفتگی صدا را به پرستار و پزشک معالج اطلاع دهید. با پزشک خود در مورد مراجعه به دندانپزشک صحبت کنید .
- ازمواد غذایی سفت و خشک مثل بیسکوئیت و چیپس به علت اینکه به بافت دهان آسیب میزند استفاده نکنید. مایعات مغذی و غذاهای نرم و پوره که به راحتی جویده و بلعیده میشود بخورید.
- غذاهای پخته را در مخلوط کن به صورت مایع درآورید تا مصرفش آسانتر شود، از مخلوط کن برای تهیه پوره ها استفاده کنید .
- آبنبات بدون قند با تکه های یخ، بستنی، آدامس کم شیرین استفاده کنید.
- آب میوه ترش و اسیدی ننوشید .
- خوراکیهای آبدار مثل شیر، ماست، بستنی، املت، فرنی، حلیم، سوپ، آب گوشت، پوره میوه بخورید.
- از مصرف غذاهای ترش و شور، خیلی سرد یا خیلی گرم خودداری کنید، به غذاهایتان ادویه تند و نمک زیاد نزنید.
- ازمصرف نوشابه های حاوی الکل و همینطور سیگار پرهیز کنید.
- دهان و لثه‌هایتان را تمیز نگهدارید. برای جلوگیری از بوی بد دهان از آدامس استفاده کنید.
- دندانها و لثه ها را بعد از هر وعده غذایی مسواک کنید. از مسواک نرم و خمیر دندان مناسب استفاده کنید و دندانهایتان را به آرامی مسواک بزنید.
- در صورت داشتن دندانهای مصنوعی، بهتراست بعد از هر وعده غذا آن را از دهان درآورید و با مسواک بشوئید.
- روزی چند بار با محلول آب نمک ساده (سرم نمکی) یا محلول رقیق جوش شیرین غرغره کنید و دهانتان را بشوئید.
- اگر داخل دهان و لثه‌ها زخم یا عفونت مشاهده کردید، از پزشک معالج درمورد دهان شویه مناسب و داروهای تسکین دهنده درد سؤال کنید.
- از دهان شویه الکل‌دار (کلروهگزین) استفاده نکنید و اگر می‌خواهید از دهان‌شویه‌های گیاهی یا حاوی فلوراید استفاده کنید با پزشک معالج و دندانپزشک مشورت کنید.
آیا موهای من موقع شیمی درمانی خواهد ریخت؟
چون سرعت رشد و تکثیر (زیادشدن) سلولهای پیاز موی سر و تن بسیار زیاد است از این رو ممکن است در اثر شیمی‌درمانی موقتاً به آنها آسیب برسد ولی پس از قطع دارو موهایتان به حالت طبیعی در خواهد آمد. همه داروهای شیمی‌درمانی باعث ریزش موها نمی شود. نگران ریزش موقت موهای خود نباشید، درصورت تمایل می‌توانید:
- قبل از شیمی‌درمانی موهایتان را کوتاه کنید .
- از کلاه، شال گردن یاروسری نخی استفاده کنید.
- بدون کلاه لبه دار زیرنور مستقیم خورشید قرار نگیرید، از کرم مرطوب کننده و ضد آفتاب برای پوست سر استفاده کنید .
- در فصل پائیز و زمستان اگر در ناحیه سر خود احساس سرما داشتید حتماً ازکلاه، روسری یا عرق چین هنگام خواب استفاده کنید .
- با شانه درشت موهای خود راشانه کنید.
- از شامپوهای ملایم (شامپوبچه) برای شستن مو استفاده کنید و بهتر است بعد از حمام از سشوار استفاده نکنید.
- جهت استحمام از آب ولرم استفاده کنید. آب داغ به موهای شما آسیب بیشتری وارد می‌کند.
نشانه های عفونت چیست؟
تب بالاتر از 38 درجه سانتیگراد، لرز، عرق کردن زیاد در شب یا هنگام خواب، اسهال شدید، تکرر ادرار یا سوزش ادرار، سرفه شدید یا گلودرد. درصورت دچار شدن به علائم فوق فوراً با پزشک معالج یا پرستارتان (حتی اگرنصفه شب مجبور شوید) تماس بگیرید و در صورت عدم امکان به بیمارستان مراجعه کنید و خودسرانه داروی تب بر (آسپرین و استامینوفن و ….) استفاده نکنید و درصورت تجویز آنتی بیوتیک، طبق دستور پزشک و تا پایان دوره درمان بطور کامل و منظم (سر ساعت) مصرف کنید.
برای کاهش خطر عفونت چکار می توانم بکنم؟
- دستهایتان را حتماً با صابون بشوئید، مخصوصاً قبل ازصرف غذا و بعد از اجابت مزاج و تماس با حیوانات.
- موقع گرفتن ناخن هایتان مواظب باشد که گوشتتان را نگیرید و زخمی نکنید.
- هنگام باغبانی و یا تمیزکردن فضولات حیوانات یاامثال آنها و خصوصاً تمیزکردن بچه های کوچک ازدستکش های محافظ و ماسک استفاده کنید.
- درطول دوره شیمی‌درمانی بهتراست ازمعاشرت های اجتماعی غیرضروری کاسته شود، ازرفت و آمد افراد متفرقه بخصوص کسانی که بیماری عفونی، تنفسی، مسری مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، سرخک یا آبله مرغان دارند در اطرافتان جلوگیری کنید و از ماسک استفاده کنید.
- از رفتن به مکانهای شلوغ مانند سینما، اتوبوس، مترو، ترمینال مسافرتی، میهمانی های پرجمعیت و مراکز خرید خودداری کنید.
- از مسواک نرم استفاده کنید تا احتمال زخم شدن دهان و لثه کم شود.
- برای تراشیدن ریش از تیغ استفاده نکنید.
- بعد از هر بار اجابت مزاج بادقت نشیمن گاهتان را بشوئید و اگر سوزش دارید یا زیر دستتان دکمه های بواسیر حس کردید، با پزشک مشورت کنید.
- ازخوردن میوه ها و سبزی های خام و نپخته مثل سبزی خوردن، کاهو، کلم، توت فرنگی و همچنین تخم مرغ خام خودداری کنید.
- کنترل مقادیر گلبولهای سفید و پلاکتها در طول دوره شیمی‌درمانی تحت نظرپزشک معالج ضروری است.
- در اتاق خودتان گلها، گیاهان طبیعی، اکواریوم، قفس پرندگان، حیوانات خانگی نگهداری نکنید.
- قبل از هر گونه تزریق جهت ایمن سازی بدن و تزریق واکسن ها با پزشک معالج مشورت کنید.
- لباسها و ملحفه های آلوده باداروها، خون وترشحات بیمار را جداگانه شستشو نمائید.
- لوازم شخصی ازقبیل حوله، مسواک، بشقاب، لیوان و … را در اختیار دیگران قرار ندهید.
اثر شیمی درمانی و رادیوتراپی بر پوست من چگونه خواهد بود؟
ناحیه ای از پوست که رادیوتراپی میشود ممکن است دچار سوختگی شود. همچنین داروهای شیمی‌درمانی ممکن است باعث تغییراتی جزئی مثل لکه های قرمز یا کهیر در محل تزریق داروها، تغییررنگ و کدرشدن پوست و ناخن، خشک شدن، پوسته شدن و خارش در پوست بشود. ممکن است ناخن های شما تیره، زرد، شکننده یا ترک خورده شوند و یا جوشهای کوچکی زیر پوست پیدا شود که اکثر اینها به مرور رفع می شود و به درمان خاصی نیاز ندارد.
برای کاهش عوارض پوستی چه کارهایی را انجام دهم؟
- جوش های صورت و بدن را نکنید و اگر جوش صورت دارید، صورت را تمیز و خشک نگهدارید و از صابونها و کرمهای بهداشتی ملایم استفاده کنید.
- چنانچه پوست شما دچار خشکی یا ترک شده باشد بهتر است جهت نرم کردن پوست از کرم های مرطوب کننده (لوسیون، وازلین یا روغن) استفاده کنید.
- ممکن است ناخنهای شما، شکننده و دچار ترک شود، برای انجام کارها از دستکش استفاده کنید. درصورتی که دچار قرمزی، درد و تغییرات در ناخن شدید، به پزشک معالج اطلاع دهید.
- حمام داغ و طولانی مدت نگیرید، درصورتی که دوش آب گرم (ولرم) گرفتید، خودتان را به آرامی باحوله نخی و نرم خشک کنید، حوله را روی پوست نکشید. علائم خط کشی پرتودرمانی را نشوئید و پاک نکنید.
- درطول درمان زیر نور مستقیم آفتاب و اگر پوست شما به علت حساسیت در برابرخورشید قرمز شد از کرم ضدآفتاب یا از لباس نخی آستین دار بلند. کلاه لبه دار برای محافظت در برابر نور خورشید استفاده کنید .
- چنانچه دچار خارش زیاد و ناگهانی یا دچار پوسته شدن و پارگی پوست در اثر یک جوش یا کهیر شدید یا اگر مشکل تنفسی دارید، بلافاصله به پزشک معالج دهید.
کی لازم است برای بی نظم شدن عادات ماهانه به پزشک مراجعه کنم؟
شیمی‌درمانی می‌تواند باعث نامنظم شدن عادت ماهانه و یا قطع آن در بعضی از افراد شود و تا پایان دوره درمان ادامه داشته باشد، درصورت زیاد شدن خونریزی عادت ماهانه، کم شدن فاصله بین دو عادت ماهانه، گرگرفتگی، یائسگی زودرس، عفونت و ترشح در ناحیه تناسلی، به پرستار و پزشک معالج اطلاع دهید.
چرا شیمی‌درمانی به این شدت باعث خستگی من شده است؟
همانطور که داروهای شیمی‌درمانی باعث کاهش گلبول سفید میشود ممکن است گلبولهای قرمز خون (RBC) هم کاهش یابند و چون کار اصلی گلبولهای قرمز، بردن اکسیژن از ریه به بافت های مختلف است کاهش این گلبولها باعث کمخونی شده و به دنبال آن بیمار دچار خستگی (احساس ضعف وخستگی شدید)، سرگیجه (احساس عدم تعادل) رنگ پریدگی، تپش قلب و حتی تنگی نفس میشود. حتماً در صورت مشاهده هر یک از این علائم پزشکتان را در جریان بگذارید.
آیا درمان هر روز انجام می شود؟
خیر. درمان ۵ روز در هفته از شنبه تا چهارشنبه است و روزهای پنچ شنبه و جمعه درمان نخواهید داشت.
هر روز مدت زمان درمان چقدر خواهد بود؟
زمانی که دستگاه روشن بوده و به تومور اشعه می تاباند کمتر از چند دقیقه است. اما همکاران درمانگر ما برای اطمینان از کیفیت درمان و تنظیم لیزرها و کنترل اندازه گیری ها به وقت بیشتری احتیاج دارند که در حد ده الی پانزده دقیقه است.
چه کسانی برنامه رادیوتراپی شما را تهیه و اجرا می کنند؟
پزشک متخصص کلینیکال انکولوژی مسئولیت درمان شما را به عهده دارد، در این تیم متخصصانی از رشته‌های فیزیک پرتودرمانی (فیزیسیست) و کارشناسان پرتودرمانی نیز حضور دارند.
رادیوتراپی چگونه و به چند روش انجام خواهد شد؟
رادیوتراپی خارجی روش معمول درمان است. در این روش درمان، معمولاً در طي چند هفته انجام میشود. پرتودرمانی خارجی به‌صورت سرپایی در مرکز پرتودرمانی انجام می‌گیرد و نیاز به بستری ندارد. در این روشِ پرتودرمانی، اشعه از خارج بدن به محل تومور تابانده مي‌شود.
به این منظور بیمار روی تخت درمان قرارداده شده و دستگاه پرتودرمانی نیز به دقت ناحیه درمان را بر اساس طرح درمان از پیش تعیین شده، از زوایای مختلف تحت تابش قرار می‌دهد.
پرتودرمانی چگونه عمل می‌کند؟
اشعه‌درمانی با استفاده از اشعه ایکس باعث آسیب مواد هسته ای سلول سرطانی می شود. این آسیب نموجب صدمه و تخریب سلولهای غیرطبیعی شده و به این ترتیب مانع رشد و تقسیم سلولی میشود.
پرتو درمانی چیست؟
پرتودرمانی (رادیوتراپی) استفاده از اشعه رادیواکتیو یا اشعه ایکس برای درمان انواع سرطان (کانسر) می‌باشد. در این روش مقدار (دوز) مشخصی از اشعه روزانه با دقت تنها به ناحیه‌ای مشخص از بدن تابانده می شود.
چطور از مشکلات پوستی جلوگیری کنم؟
ممکن است پوست ناحیه درمانی شبیه آفتاب سوختگی، قرمز یا تیره شود. برای کاهش عوارض به این نکات توجه کنید:
- تا یکماه پس از درمان معاینه مرتب و مکرر پوست خود را ادامه دهید.
- از شستن زیاد ناحیه درمانی پرهیز کنید و برای خشک کردن حوله نرم و نخی را به آرامی روی پوست قرار دهید.
- سعی کنید از لباسهای نخی و گشاد بپوشید.
- از تابش خورشید پرهیز کنید، از لباسهای آستین‌دار بلند و کلاه لبه‌دار استفاده کنید.
- از هیچ ماده شیمیایی مثل الکل، عطر، اسپری، مواد آرایشی و نرم کننده (پودر، پماد، کرم و…. ) در منطقه درمان استفاده نکنید.
- از علائم خط کشی روی پوست محافظت کنید و آنرا نشوئید و پاک نکنید.
- از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
- با خاراندن یا سائیدن یا هر نوع ماساژ و تحریک محیطی، پوست را آزرده نکنید.
- از کیف یخ، کیسه آب گرم، سشوار در محل درمان استفاده نکنید.
- آقایانی که در ناحیه سر و گردن پرتودرمانی می‌شوند، برای اصلاح ریش از تیغ استفاده نکنند.
آیا موهای من بعد از رادیوتراپی مجددا رشد خواهد کرد؟
ریزش مو شامل تمام بدن نمی‌شود، فقط موهای منطقه تابش ممکن است دچار ریزش شود و در اکثر موارد، رویش مو پس از اتمام درمان، رشد طبیعی خود را خواهد داشت. پرتو درمانی در ناحیه سر موجب کاهش یا ریزش موقتی موی سر خواهد شد.
چرا بی اشتها هستم و برای مقابله چه کاری باید انجام دهم؟
- قبل از هر وعده غذا کمی قدم بزنید تا اشتهای شما بیشتر گردد.
- هر موقع احساس گرسنگی کردید غذا بخورید، غذا را به مقدار کم و به دفعات بخورید.
- هنگاهیکه اشتهای بیشتری دارید (معمولاً در اوایل صبح) غذای بیشتری بخورید.
- از غذاها و نوشیدنی حاضری سالم که مورد دلخواه شماست استفاده کنید.
- با افزودن چاشنی‌ها و سس ها، طعم غذا را خوشمزه کنید، ترجیحاً مرغ و ماهی را جایگزین گوشت قرمز کنید.
به جز دارو با چه روشی می توانم تهوع و استفراغ کمتری داشته باشم؟
- از مصرف غذاهای چرب و پرحجم خودداری کنید.
- هربار که غذا می‌خورید لقمه‌های کوچک بردارید، آهسته بخورید و بنوشید.
- چند روز اول پس از پرتودرمانی سعی کنید از گوشت سفید مثل مرغ و ماهی استفاده کنید. پس از این مدت می‌توان از گوشت قرمز بخصوص ماهیچه نیز استفاده کرد.
- با باز کردن پنجره اطاق، هوای تازه و تمیز تنفس کنید. لباس های گشاد بپوشید.
- از رفت و آمد در محل‌هایی که بوهای گوناگون مثل بوی پخت و پز، دود سیگار یا عطهای تند به مشام می‌رسد پرهیز نمائید.
- بعد از خوردن غذا تا دو ساعت به حالت نشسته استراحت کنید و از دراز کشیدن خودداری کنید.
- خوردن مقدار کمی کشک پاستوریزه یا نوشیدن چای زنجبیل بعد از صرف غذا در کاهش تهوع مؤثر است.
ریزش مو در رادیوتراپی و مراقبت های لازم
ریزش مو شامل تمام بدن نمی‌شود، فقط موهای منطقه تابش ممکن است دچار ریزش شود و در اکثر موارد، رویش مو پس از اتمام درمان، رشد طبیعی خود را خواهد داشت. پرتو درمانی در ناحیه سر موجب کاهش یا ریزش موقتی موی سر خواهد شد. در صورت تمایل می توانید:
قبل از پرتودرمانی در ناحیه سر موهایتان را کوتاه کنید.
از کلاه، شال گردن یا روسری نخی استفاده کنید.
با شانه درشت موهای خود را شانه کنید.
از شامپو ملایم (شامپو بچه) برای شستن مو استفاده کنید، بهتر است بعد از حمام از سشوار استفاده نکنید.
جهت استحمام از آب ولرم استفاده کنید. آب داغ به موهای شما آسیب بیشتری وارد می‌کند.
از صدمات شیمیائی به موها خودداری کنید (مثل رنگ کردن، فرکردن، ژل و تافت زدن)اسهال در رادیوتراپی
اسهال یک عارضه جانبی پرتودرمانی در ناحیه شکم یا لگن است. با توصیه پزشک، رژیم غذایی خود را تغییر دهید و یا از داروهای ضد اسهال استفاده کنید. نکات زیر برای بند آمدن اسهال مهم است:
- برای جبران آب از دست رفته، مایعات فراوان مانند آب، آب سیب، چای کمرنگ بخورید.
- معمولاً چون موقع اسهال، پتاسیم زیادی از بدن دفع میشود از غذاهای حاوی پتاسیم مثل موز، مرکبات، سیب زمینی و سبزی ها استفاده کنید.
- وقتی حس کردید بهتر شدید، غذاهایی مثل برنج (کته)، نان، سیب‌زمینی پخته، ماست، پنیر، تخم‌مرغ پخته و ماکارونی بخورید.
- در صورت بروز درد شکم و نفخ معده، به پزشک معالج و کادر درمانی اطلاع دهید.
حاملگی در رادیوتراپی
توصیه اکید قبل یا در حین پرتودرمانی آن است که از بارداری جلوگیری شود زیرا پرتودرمانی برای جنین خصوصاً در سه ماهه اول بارداری زیان‌آور بوده و به آن آسیب می‌رساند. بنابراین در صورتیکه مشکوک به حاملگی هستید حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
از پزشکتان در مورد اینکه چه مدتي بعد از پرتودرمانی می‌توانید باردار شوید، سوال کنید. این نکته در مورد آقایان نیز مطرح بوده و پزشک می‌تواند در مورد اثرات پرتو درمانی بر روابط جنسی راهنمایی نماید. لذا به همه بیمارانی که در ناحیه لگن، تخمدانها و بیضه رادیوتراپی می‌شوند توصیه میشود قبل از آمیزش جنسی حتماً با پزشک متخصص کلینیکالانکولوژی مشورت نمایند.
مراقبت ها در زمان رادیوتراپی لگن
پرتودرمانی ناحیه ممکن است باعث اختلالات گوارشی، سوزش ادرار یا درد در ناحیه مثانه و مقعد در هنگام اجابت مزاج گردد. این عوارض شایع پرتودرمانی در این ناحیه بوده و ناشی از التهاب مجاری ادراری یا مقعد می‌باشد. در صورت بروز این عارضه در طول دوره پرتودرمانی سعی کنید مایعات زیاد بنوشید، نوشابه گازدار مصرف نکنید، ترجیحاً غذاهای نرم و سهل‌الهضم بخورید. همچنین نشستن در وان یا ظرف آب گرم (ولرم) چند بار در روز جهت کاهش درد درناحیه مقعد مؤثر است. در اولین فرصت پزشک معالج را در جریان این مشکل قرار دهید.
زخم و خشکی در دهان و گلو
رادیوتراپی ناحیه سر یا گردن یا قسمت فوقانی قفسه سینه پرتودرمانی ممکن است بطور موقت عوارضی مثل: ایجاد زخم و درد در ناحیه دهان و گلو، کاهش آب دهان و خشکی گلو، تغییر حس چشایی (احساس مزه تلخی در دهان)، احساس گرفتگی صدا، تنگی نفس و سرفه خشک، سخت شدن عمل بلع و جویدن ایجاد کند. رعایت نکات زیر می تواند به حل این مشکل کمک کند:
- روزانه داخل دهان را به دقت کنترل کرده و موارد التهاب و هرگونه پلاکهای سفید روی زبان، ته گلو، آبسه لثه‌ها و سایر نقاط دهان و دندانها و گلو را به پرستار و پزشک معالج اطلاع دهید.
- آب میوه ترش و اسیدی نخورید. از مواد غذایی سفت و خشک مثل بیسکویت و چیپس به علت اینکه به بافت دهان آسیب میزند استفاده نکنید.
- از مایعات، خوراکی های آبدار مثل سوپ و غذاهای نرم و پوره که به راحتی جویده و بلعیده میشود، استفاده نمایید.
- از خوردن غذاهایی که با ادویه خیلی زیاد درست شده است و نیز ترش و شور، خیلی سرد یا خیلی گرم خودداری کنید.
- از مسواک نرم استفاده کنید و دندانهایتان را به آرامی مسواک بزنید و در صورت داشتن دندانهای مصنوعی آن را از دهان در آورده و با مسواک بشوئید.
- اگر در ناحیه دهان پرتودرمانی می‌شوید، قبل و بعد از درمان، توسط دندانپزشک معاینه شوید.
- روزی چندین‌بار محلول آب نمک ساده (سرم نمکی) یا محلول بسیار رقیق جوش شیرین را غرغره کرده و دهانتان را بشوئید.
- اگر داخل دهان و لثه‌ها زخم مشاهده کردید، از پزشکتان در مورد درمان آن سؤال کنید.
- از دهان‌شویه الکل‌دار (کلروهگزین) استفاده نکنید و اگر می‌خواهید از دهان شویه‌های گیاهی یا حاوی فلوراید استفاده کنید با پزشک معالج و دندانپزشک مشورت کنید.
عفونت و تب
تب بالای 38 درجه، لرز، عرق شبانه هنگام خواب، اسهال شدید، تکرر ادرار و سوزش ادرار، سرفه شدید یا گلودرد، نشانه عفونت بوده و فوراً به پزشک معالج یا پرستارتان یا اورژانس بیمارستان (حتی اگر نصفه شب مجبور شوید) اطلاع دهید و خودسرانه داوری تب‌بر استفاده نکنید و در صورت تجویز آنتی‌بیوتیک، طبق دستور پزشک بطور منظم (سر ساعت) مصرف کنید.
شیمی درمانی چیست؟
- هر چند همه داروها مولکولهای شیمیایی هستند اما اصطلاح شیمی درمانی به معنی استفاده از داروهای شیمیایی خاص برای توقف رشد سلولهای غیرطبیعی و انهدام توده سلولی (تومور) به کار می‌رود. داروهای شیمی‌درمانی توسط گردش خون در تمام نقاط بدن پخش می‌شوند و قدرت رشد و تکثیر (اضافه شدن) سلولهای سرطانی را از بین می‌برند.
آیا شیمی درمانی درد دارد؟
- مصرف داروهای شیمی‌درمانی درد ندارد. اما اگر هنگام تزریق دارو داخل رگ، اشتباهی زیرپوست تزریق شود، متورم شده، سوزش و درد شدیدی می‌گیرد که باید فوراً به پزشک یا پرستار مسئول تزریق اطلاع دهید.
- به دنبال تزریق بعضی از داروهای شیمی‌درمانی ممکن است دچار دردهای عضلانی یا استخوانی شوید. با مشورت پزشک معالج می توان از داروهای مسکن جهت کنترل درد استفاده نمود. اگر در روزهای بعد از شیمی‌درمانی دچار عوارض دردناک نظیر درد عضلانی، درد استخوان، زخم دهان، سردرد، دردمعده و ….. شدید؛ محل درد، زمان شروع درد، مدت درد، شدت درد، کیفیت و نوع احساس درد، مقدار و نوع مصرف داروهای مسکن را به دقت برای پزشک معالج و پرستارتان شرح دهید. بدون انتقال این اطلاعات درد شما کنترل نخواهد شد.
آیا مشکلات پس از شیمی‌درمانی نگران کننده است؟
- هر احساس و علامت جدیدی که حین درمان برای شما پیش می آید ممکن است غیرطبیعی باشد. بنابراین هیچ چیز جدیدی را تنها با این توضیح که فکر می‌کنید در شیمی‌درمانی طبیعی است نادیده نگیرید. اما خوشبختانه اغلب علایم خفیف و گذرا هستند.
مقابله با خستگی
- درکارتان شتاب نکنید تا کمتر به سرگیجه بیفتید بخصوص هنگام تغییر وضعیت مثلاً از حالت خوابیده به نشسته، آهسته عمل کنید.
- با انجام کارهای زیاد خود را خسته نکنید، روزها بیشتر استراحت کنید اما نخوابید، شبها بیشتر بخوابید.
- معمولاً هنگام پرتودرمانی، آزمایش ساده خون (CBC-PLT) برای کنترل کمخونی انجام خواهد شد. کمخونی یکی از عوامل ایجاد کننده خستگی است.
- با نظارت پزشک معالج، رژیم غذایی پرکالری استفاده کنید تا دچار کاهش وزن نشوید.
- درمدت شیمی‌درمانی جهت انجام کارهای سنگین (خرید ملزومات، نگهداری بچه، کارهای خانه، جارو زدن، شستن ظرفها، رانندگی و…) از دوستان، فامیل و همسایگان کمک بگیرید.
- در مورد انجام ورزش سبک و پیاده روی از پزشک خود سؤال کنید.
- درمحیط کار، با اطلاع و همکاری کارفرما در فواصل منظم استراحت کنید و خود را خسته نکنید. درصورت امکان می‌توانید پاره وقت کار کنید یا روز درمان و فردای آن روز را مرخصی بگیرید.
چرا رادیوتراپی باعث عارضه می شود؟
- پرتودرمانی می‌تواند همراه با صدمه به سلولهای بدخیم موجب آسیب سلولهای سالم شده و در نتیجه عوارضی ایجاد کند. البته اکثر این عوارض موقتی هستند. مطمئن باشید پزشکتان هیچ درمانی را برای شما تجویز نخواهد کرد مگر اینکه منافع آن بیشتر از ضررهایش باشد. هرنوع عارضه جانبی در حین درمان معمولاً موقتی است اما احتمال دارد که بعضی از عوارض، برای مدت طولانی‌تر باقی بماند. پزشکتان در مورد درمان و عوارض اولیه و دیررس احتمالی توضیح خواهد داد، حتی ممکن است به شما ورقه‌ای حاوی اطلاعات لازم داده شود در هرحال توصیه میشود از پرسش هر سؤالی امتناع نورزید.
رایج ترین علائم عمومی پرتودرمانی کدام است؟
- خستگی، بی‌اشتهایی و ایجاد مشکلات پوستی در ناحیه درمان رایج ترین عوارض می‌باشد. ایجاد سایر عوارض بستگی به منطقه درمانی خواهد داشت. در درمانهای نزدیک به دستگاه گوارش، ممکن است مشکلات گوارشی نظیر تهوع، استفراغ و اسهال پیش بیاید. هنگام پرتودرمانی قسمت تحتانی شکم و لگن ممکن است التهاب مثانه و مشکلات ادراری بروز کند. از عوارض شایع درمانهای سر و گردن، خشکی و ایجاد زخم در مخاط دهان و گلو می‌باشد.
رایج ترین علائم عمومی پرتودرمانی کدام است؟
- خستگی، بی‌اشتهایی و ایجاد مشکلات پوستی در ناحیه درمان رایج ترین عوارض می‌باشد. ایجاد سایر عوارض بستگی به منطقه درمانی خواهد داشت. در درمانهای نزدیک به دستگاه گوارش، ممکن است مشکلات گوارشی نظیر تهوع، استفراغ و اسهال پیش بیاید. هنگام پرتودرمانی قسمت تحتانی شکم و لگن ممکن است التهاب مثانه و مشکلات ادراری بروز کند. از عوارض شایع درمانهای سر و گردن، خشکی و ایجاد زخم در مخاط دهان و گلو می‌باشد.
آیا باید عوارض را با بیشترین شدتشان تحمل کنم؟
- نکته مهم آنست که هرگونه عوارض جانبی احتمالی را به پزشک متخصص رادیوتراپی انکولوژی و کادر درمان اطلاع دهید. هر چند که ایجاد عوارض در مواردی اجتناب ناپذیر است اما این بدان معنی نیست که شما باید الزاماً آنها را با بیشترین شدت تحمل کنید، پزشکتان به شما کمک خواهد که این عوارض تا حد امکان کاهش یافته و تحمل آنها برای شما آسانتر باشد.
چرا برای بقیه بیماران قابل گیری از بدن انجام نشده است ولی برای من انجام شد؟
- در حین پرتو درمانی می‌بایست وضعیت استقرار بدن تغییر نکند و کاملاً ثابت باشد. برای اطمینان از این امر ممکن است به قالب‌گیری و ابزار ثابت کننده بدن در طول درمان احتیاج داشته باشید که در این صورت اطلاعات لازم به شما داده خواهد شد. برای کامل شدن درمان و حفظ بیشتر بافتهای سالم اطراف ممکن است بر اساس پيشرفت درمان در چندین مرحله طراحی درمان جديد انجام شود و درمان بر اساس آن ادامه یابد.
چرا روی پوست بدن من علامت گذاری شده است؟
- قبل از شروع درمان روی بدن شما علامت گذاری شده و از شما سی تی اسکن به عمل می آید. هدف گذاشتن علامتها این است که موقعیت اعضای داخلی بدن را نسبت به سطح پوست شما تعیین کند. پزشک شما با استفاده از این علامتها و تصاویر سی تی اسکن درمان مناسب شما را تعیین خواهد کرد. بنابراین تا پایان درمان مراقب پاک شدن این علامتها باشید.
آیا پس از رادیوتراپی، باید از تماس با دیگران به خصوص اطفال پرهیز کنم؟
- خیر. در این روش درمان از ماده رادیواکتیو استفاده نمی شود و هیچ اشعه ای بلافاصله پس از اتمام درمان در بدن وی وجود ندارد.
برنامه‌ریزی و طراحی درمان (TREATMENT PLANNING) چیست؟
- قبل از انجام پرتودرمانی لازم است که درمان شما باید به‌دقت طراحی شود. این عمل امکان آنرا فراهم خواهد ساخت تا پرتودهی تاحد ممکن محدود به تومور بوده و بافتهای سالم از عوارض پرتو مصون بمانند. اولین مرحله طراحی درمان انجام سی‌تی‌اسکن و ام آر اي می باشد. اطلاعات بدست آمده از تصاویر امکان تعیین محل دقیق تومور و سایر ارگانهای سالم را فراهم می‌کند. کارهای طراحی درمان توسط پزشک و فیزیسیست که شامل تعیین منطقه درمانی، محاسبه مقدار اشعه و نحوه اجرای آن است انجام خواهد شد. این مراحل توسط نرم‌افزارهای بسيار پیشرفته انجام میشود. از آنجا که اجرای پرتودرمانی نیاز به دقت زیاد و همفکری تخصصهای مختلف دارد ممکن است شروع درمان شما چند روز بعد از ملاقات اولیه با پزشکتان باشد.