تومور مغزی یک بیماری پیچیده است که علت ایجاد آن هنوز به طور کامل مشخص نشده است. نکته‌ی مورد توجه این است که شیوع برخی تومورهای مغزی در خانم‌ها و آقایان متفاوت است. با در نظر داشتن تفاوت‌های جنسی و اثر هورمونها، برخی از تومورها علائم متفاوتی در خانم‌ها ایجاد می‌نماید. در ادامه به بررسی علائم تومور مغزی در خانم‌ها و سایر موضوعات مرتبط می‌پردازیم.
بیشترین تومور مغزی در بانوان
بر اساس آمار حاصل از مطالعات پزشکی، خانم‌ها بیشتر از آقایان در معرض ابتلا به برخی از انواع تومورهای مغزی خوش خیم قرار دارند. تعدادی از تومورهای مغزی خوش خیم که در خانم ها بیشتر دیده می‌شوند عبارتند از:
- مننژیوم (خانم‌ها 2 برابر بیشتر از آقایان در معرض ابتلا به مننژیوم قرا دارند)
- آدنوم هیپوفیز
علت بالا بودن شیوع تعدادی تومورهای مغزی در خانم‌ها
در سنین خردسالی میزان بروز تومورهای مغزی در دختران و پسران تقریباُ مساوی است اما پس از سن بلوغ شیوع برخی از انواع تومورهای مغزی در خانم‌ها افزایش می‌یابد.
در مورد بالا بودن شیوع تعدادی از تومورهای مغزی در خانم‌ها نظریه‌های مختلفی وجود دارد اما یکی از نظریه‌های منطقی این است که بالا بودن سطح استروژن و پروژسترون می‌تواند با رشد این تومورهای ارتباط داشته باشد. با توجه به اینکه میزان این هورمون در خانم‌ها بسیار بیشتر از آقایان است بنابراین شیوع بالاتر تومور مغزی در خانم‌ها توجیح پذیر است. برخی از این تومورها مانند مننژیوم دارای گیرنده‌های استروژن است، در نتیجه تومور می‌تواند از استروژن تغذیه نماید. این یافته می‌تواند علت افزایش تومور مغزی پس از قاعدگی، در حین بارداری و یا پس از شروع هورمون درمانی به دلیل یائسگی که سطح هورمونها افزایش می‌یابد توجیح نماید.
علائم تومور مغزی در زنان
تعدادی از علائمی که تومورهای مغزی ایجاد می‌نمایند در خانم‌ها و آقایان یکسان است اما برخی از تومورها می‌توانند علائمی را ایجاد نمایند که فقط در خانم‌ها دیده می‌شود و یا شیوع آن در خانم‌ها بیشتر است. در ادامه به این علائم با تفکیک نوع تومور اشاره می‌نمائیم.
علائم تومور مغزی مننژیوم در خانم‌ها
- سردرد در اول صبح (میزان سردرد به حدی است که برخی از خانم‌ها به دلیل شدت سردرد از خواب بیدار می‌شوند)
- شروع تشنج: تشنج یکی از علائم تومور مغزی مننژیوم است که در خانم‌ها بیشتر دیده می‌شود. هر خانمی که در گذشته هیچ گونه سابقه‌ی تشنج نداشته است، با شروع اولین تشنج باید جهت معاینات اولیه به اورژانس مراجعه نماید.
علائم تومور مغزی آدنوم هیپوفیز در خانم‌ها
- تغییر در دوره‌های قاعدگی: آدنوم هیپوفیز ممکن است منجر به ایجاد تغییراتی در غده هیپوفیز شود و همین موضوع بر دوره های قاعدگی تاثیر می‌گذارد.
- مشکلات بینایی: در صورتی که تومور در ناحیه‌ای قرار گرفته باشد که به عصب بینایی فشار وارد نماید می‌تواند منجر به بروز علائمی مانند تاری دید، دوبینی، کوررنگی و یا حتی نابینایی شود.
- تغییر در وزن
- کاهش میزان انرژی
- اختلال در دفع ادرار
- ادم در پاها و بزرگ شدن شماره‌ی کفش در خانم‌ها
تفاوت تومور مغزی در زنان و مردان
در سال‌های اخیر پژوهش‌های بسیاری در مورد بروز بیماری‌های مختلف با تفکیک جنسیت انجام شده است. بر اساس نتایج این مطالعات، بروز برخی تومورها مانند گلیوم در مردان شایع‌تر است در حالی که تومورهایی مانند مننژیوم در زنان بیشتر دیده می‌شود. با اینکه عوامل ژنتیکی و تاثیر هورمونها در بروز این تومورها مورد بحث است اما هنوز نتایج دقیقی از علت تفاوت در بروز انواع مختلف تومورهای مغزی در زنان و مردان مشخص نیست.
با اینکه شیوع برخی تومورهای مغزی خوش خیم در خانم‌ها بیشتر از آقایان است اما تعدادی از تومورهای بدخیم و کشنده در مردان بیشتر است.
همان طور که اشاره شد تومور مننژیوما که یک تومور در لایه‌های مننژی سیستم عصبی مرکزی است در طی دوران بارداری، شروع قاعدگی و استفاده از داروهای هورمون شیوع بیشتری دارد. اما برخی از تومورهای گلیال مانند گلیوبلاستوما در مردان شیوع بیشتری دارد. شیوع گلیوبلاستوما در آقاین 60 درصد بیشتر از خانم‌ها است. حتی روش‌های درمان این تومور بدخیم در خانم‌ها موثرتر از آقایان است.
با این وجود، خانم‌ها حتی پس از پایان دوره‌ی درمان ممکن است با مشکلاتی در باردرای مواجه شوند و پزشک آنها را از بارداری منع نماید. این موضوع می‌تواند بر سلامت روحی و زندگی اجتماعی آنها صدمات شدیدی وارد نماید.
نتیجه گیری
بیش از 120 نوع تومور مغزی مختلف وجود دارد که برخی از آنها خوش خیم و تعدادی دیگر بدخیم هستند. علائمی که این تومورها ایجاد می‌کنند در اغلب موارد در هر دو جنس یکسان است اما در برخی موارد ممکن است در هر جنس علائم خاصی دیده شود. در این مقاله به تعدادی از علائم اختصاصی تومورهای مغزی در خانم‌ها و علت بالا بودن شیوع آنها در زنان اشاره شد. در صورتی که دچار هرگونه علائم غیرطبیعی که پیشتر به آنها اشاره شد هستید باید در اولین فرصت با پزشک متخصص مغز و اعصاب مشاوره داشته باشید.