خطر ابتلا به برخی از تومورها و سرطان‌ها در بزگسالان را می‌توان با برخی تغییرات خاص در سبک زندگی مانند ترک سیگار کاهش داد. اما برای تومورهای مغزی راهکارهای شناخته‌ی شده‌ی زیادی وجود ندارند.
یکی از راهکارهای مفید که برای جلوگیری از تومور مغزی پیشنهاد می‌شود این است که در معرض تابش‌های یونیزه کننده قرار نگیرید. پرتو درمانی در برخی از بیمارانی که مبتلا به سرطان‌هایی در نواحی نزدیک به سر هستند می‌تواند منجر به ایجاد تومورهای مغزی در آینده شود. در این موارد پزشک باید بین مزایای درمان به روش پرتو درمانی و افزایش احتمال ابتلا به تومور مغزی در آینده با توجه به شرایط بیمار تصمیم گیری داشته باشد.
اقدامات پیشگیری از تومور مغزی
تاکنون هیچ راهکاری جهت جلوگیری از ابتلا به تومور مغزی شناسایی نشده است. اما برخی از اقدامات پیشگیری بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده بدین صورت است:
- تا جایی که امکان دارد در معرض اشعه‌های آسیب زا قرار نگیرید. اگر در محل کار خود با این اشعه در تماس هستید از محافظ‌های ایمنی استفاده نمائید.
پزشکان نیز تصویربرداری‌های اشعه ایکس و سی تی اسکن را جز در موارد نیاز نباید تجویز نمایند. انجام این تصویربرداری‌ها در کودکان و یا خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود مگر در شرایط بسیار بحرانی که جان آنها در خطر باشد.
- جلوگیری از ضربه به سر: برخی از تحقیقات انجام شده ارتباط بین ضربات شدید وارد شده به سر و مننژیم را اثبات کرده‌اند اما هنوز ارتباطی بین ضربات وارد شده به سر و گلیوم وجود ندارد. بنابراین توصیه می‌شود در هنگام موتورسواری و دوچرخه سواری از کلاه ایمنی استفاده نمائيد. در هنگام رانندگی کمربند ایمنی را ببندید و در صورتی که در ارتفاعات کار کنید همواره کلاه ایمنی داشته باشید.
- پیشگیری از قرار گرفتن در معرض برخی مواد: برخی از مواد شیمیایی مانند حلال‌ها، آفت کش‌ها، مشتقات نفتی، لاستیک و یا وینیل کلرید که در خانه و یا محل کار ممکن است وجود داشته باشد می‌توانند خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش دهد. با این حال، تاکنون تحقیقات جامعی در این مورد صورت نگرفته است و شواهد علمی کافی وجود ندارد.
چه کسانی بیشتر در خطر ابتلا به تومور مغزی هستند؟
هر چیزی که باعث افزایش احتمال ابتلا به تومور مغزی شود را عامل خطر می‌گویند. با اینکه عوامل خطر بسیاری می‌توانند در ایجاد تومور مغزی تاثیر بگذارند اما اکثر آنها به صورت مستقیم باعث افزایش بروز تومور مغزی نمی‌شوند. در برخی موارد، افرادی که در معرض چندین عامل خطر بوده‌اند هرگز به این بیماری مبتلا نمی‌شوند و گاهی اوقات نیز ممکن است فردی بدون اینکه در معرض هیچ عامل خطری بوده باشد به بیماری مبتلا شود. با این وجود شناسایی عوامل خطر می‌تواند شما را نسبت به احتمال بروز تومور مغزی آگاه نماید.
برخی از این عوامل خطر عبارتند از:
- سن: بروز تومورهای مغزی در کودکان و بزرگسالان بیشتر از افراد مسن شایع است.
- جنسیت: براساس آمار، به طور کلی آقایان بیشتر از خانم‌ها در معرض ابتلا به تومور مغزی قرار دارند. اما برخی از تومورها مانند مننژیوم در خانم‌ها بیشتر شایع است.
- سابقه خانوادگی: حدود 5 درصد از تومورهای مغزی معمولاُ به دلیل برخی بیماری‌های ژنتیکی مانند سندرم لی فرامنی، نوروفیبروماتوز، سندرم کارسینوم بازال نووید، توبروز اسکلروزیس، سندرم Turcot و یا بیماری فون هیپل- لیندو مرتبط هستند.
همچنین در برخی خانواده‌ها بدون اینکه سندرم‌های نام برده شده وجود داشته باشد، نمونه‌هایی از تومورهای مغزی ارثی مشاهده شده‌اند. مطالعات بالینی برای یافتن علت این تومورها همچنان در حال انجام است.
- قرار گرفتن در معرض برخی از عفونت‌ها، ویروس‌ها و مواد آلرژی زا: به عنوان مثال عفونت با ویروس اپشتین بار می‌تواند خطر ابتلا به لنفوم سیستم عصبی مرکزی را افزایش دهد.
در برخی تحقیقات انجام شده میزان بالایی از ویروسی به نام سیتو مگالوویروس در بافت تومور مغزی یافت شده است. در چند مطالعه‌ی دیگر که همچنان در حال بررسی هستند برخی از ویروس‌ها می‌توانند منجر به بروز تومورهای مغزی در حیوانات شوند.
برخی از تحقیقات نیز نشان داده‌اند، بیمارانی که سابقه ابتلا به آلرژی و یا بیماری‌های پوستی را دارند در معرض خطر کمتری برای ابتلا به گلیوما هستند.
با این وجود جهت اثبات اینکه قرار گرفتن در معرض عفونت‌ها و ویروس‌ها می‌تواند احتمال ابتلا به تومور مغزی را افزایش دهد احتیاج به مطالعات و یافته‌های بالینی بیشتری است.
- میدان الکترومعناطیسی: در اکثر مطالعاتی که انجام شده است انرژی که از خطوط برق یا تلفن همراه ایجاد می‌شود با افزایش خطر ابتلا به تومور مغزی مرتبط نیستند با این وجود به دلیل اطلاعات متناقصی که در مورد اثر این میدان‌ها بر کودکان وجود دارد توصیه می‌شود استفاده از تلفن همراه برای کودکان محدود شود.
- نژاد و قومیت: نژاد و قومیت تاثیرات متفاوتی بر ابتلا به تومور مغزی دارد. به عنوان مثال افراد سفید پوست در ایالات متحده بیشتر از افراد سیاه پوست در معرض ابتلا به گلیوما هستند اما میزان بروز مننژیوم در آنها کمتر است. همچنین بر اساس آمار، جمعیت ساکن در کشورهای شمال اروپا 2 برابر بیشتر از مردم ژاپن در معرض ابتلا به تومرو مغزی هستند.