تقریباُ 5 تا 10 درصد از موارد سرطان پستان ژنتیکی هستند. ژنتیکی بودن سرطان بدین معنی است که تغییر در ژنهای خاصی منجر به بروز سرطان پستان می‌شود و این ژن‌ها از پدر و یا مادر به صورت ارثی به شما انتقال پیدا می‌کنند. 1 نفر از هر 500 زن ناقل جهش‌های ژنتیکی مرتبط با سرطان پستان هستند.
سایر عوامل دیگری که در سرطان پستان نقش دارند عبارتند از:
- داشتن اضافه وزن یا چاقی
- مصرف الکل
- مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری
- انجام هورمون درمانی
- افزایش سن
- رادیوتراپی
- بالا بودن تراکم بافت سینه و …
عوامل ژنتیکی سرطان پستان
ژن‌ها دستورالعمل‌های ساخت و نگهداری سلول ها در بدن را همراه خود دارند. نیمی از ژن‌ها از پدر و نیم دیگر از مادر به ارث میرسد. برخی از ژن‌ها ویژگی‌های فردی مانند رنگ چشم، رنگ مو، گروه خونی و غیره را به فرزندان منتقل می‌نمایند اما برخی دیگر از ژن‌ها ویژگی‌های بیماریزا مانند سرطان پستان را انتفال می‌دهند. مهمترین عوامل ژنتیکی که در سرطان پستان نقش دارند دو ژن BRCA1 و BRACA2 هستند. این دو ژن در حالت طبیعی در مبارزه با سلول‌های تومور فعالیت دارند و باعث جلوگیری از رشد و تقسیم سلولی غیر قابل کنترل سلول‌های سینه می شوند. همه‌ی خانم‌ها این دو ژن را دارند اما تنها برخی از زن‌ها دچار جهش در این ژن‌ها هستند
اگر تغییر و یا جهش ژنی در این ژن‌ها رخ دهد، عملکرد طبیعی آنها مختل می‌شود و باعث افزایش احتمال سرطان سینه می‌شود.
بر اساس آمار 1 نفر از هر 500 زن ممکن است دچار جهش در ژنهای BRCA1 و یا BRCA2 باشد. برخی از گروه‌های قومیتی در معرض خطر بیشتر جهش در این ژن‌ها هستند، به عنوان مثال زنان یهودی اشکنازی نسبت به سایر گروه‌های قومیتی در معرض خطر بالاتر جهش در ژنهای BRCA1 و یا BRCA2 قرار دارند.
ژنهای دیگری نیز در ایجاد سرطان پستان نقش دارند اما به دلیل اینکه اهمیت آنها کمتر است تحقیقات اندکی در مورد آنها صورت گرفته است. بعضی از این ژن‌ها عبارتند از ATM, PALB2, STK11, PTEN و CHEK2
سرطان از پدر به ارث میرسد یا مادر
برخلاف باور عموم که عقیده دارند سرطان پستان فقط از مادر و یا اقوام مادری به ارث میرسد، سرطان پستان می‌تواند هم از پدر و هم از مادر به شما ارث برسد. خانم‌هایی که ژنهای سرطان زا را از جانب پدر به ارث می‌برند ممکن است چند سال زودتر از خانم‌هایی که همان ژن‌ها را از مادر به ارث می‌برند به سرطان پستان مبتلا شوند و یا سرطان پستان در آنها تشخیص داده شود.
بر اساس تحقیقات انجام شده در ایالات متحده امریکا با بررسی 130 زن که دارای جهش در ژنهای BRCA1 و یا BRCA2 بودند، افرادی که ژن بیماریزا را از پدر خود به ارث برده بودن 6 تا 9 سال زودتر از خانم‌هایی که این ژن‌ها را از مادر خود به ارث برده بودند با تشخیص سرطان پستان مواجه شدند.
تست ژنتیک سرطان چیست
هر فردی که دارای جهش در ژنهای BRCA1 و یا BRCA2 است الزاماُ به سرطان پستان مبتلا نمی‌شود اما افرادی که دارای این جهش‌های ژنتیکی هستند در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان پستان قرار دارند.
تحقیقات نشان می‌دهد 50 درصد از خانم‌هایی که دارای جهش در ژنهای BRCA1 و یا BRCA2 هستند تا زمانی که به سن 70 سالگی برسند به سرطان پستان مبتلا می‌شوند. بنابراین در صورتی که دارای سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پستان هستید با انجام آزمایش ژنتیک می‌توانید از جهش در ژنهای مربوطه اطلاع کسب کنید.
آزمایش ژنتیکی سرطان پستان به این گروه ها پیشنهاد می‌شود:
- افرادی که دارای سابقه خانوادگی سرطان سینه و یا تخمدان در خانواده هستند، به خصوص اگر این سرطان در سنین پایین و یا در مردهای خانواده تشخیص داده شده باشد.
- افرادی که از اقوام یهودی اشکنازی یا یهودیان اشکنازی اروپای شرقی هستند.
- افرادی که در گذشته دچار سرطان تخمدان، لوله فالوپ و یا سایر سرطان‌های دستگاه تناسلی شده‌اند.
این موضوع را باید بدانید که برخی از انواع سرطان پستان ارثی به دلیل ژن‌هایی ایجاد می‌شوند که هنوز شناسایی نشده‌اند بنابراین آزمایش ژنتیک نمی‌تواند تمام انواع ژنتیکی سرطان پستان را شناسایی نماید.
آزمایش ژنتیک با یک نمونه خون، نمونه بزاق و یا سواب از سلول‌های داخل گونه قابل انجام است. زمان انجام آزمایش چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد.
در صورتی که نتایج آزمایش ژنتیک نشان دهد که شما دارای جهش در ژنهای BRCA1 و یا BRCA2 هستید با مشورت پزشک می‌توانید راهکارهای زیر را جهت کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه انجام بدهید.
- غربالگری‌های سالیانه جهت شناسایی زودهنگام سرطان پستان
- داشتن سبک زندگی سالم مانند ترک سیگار، کاهش وزن و … جهت کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه
- برداشتن سینه‌ها (این گزینه به افرادی که در معرض بالای سرطان پستان قرار دارند پیشنهاد می‌شود.